وب سایت بالاترین شاید موفق ترین وب سایت جدید در وبستان فارسی باشد. اینجا قصد ندارم در مورد مشخصات بالاترین توضیح دهم، چون فکر می کنم بیشتر مخاطبان ایران با خصوصیات جالب آن آشنا هستند و اگر هم شما با آن آشنا نیستید بهتر است خودتان از طریق تجربه کردن آن را بشناسید.
پروژه جدید بالاویکی که در واقع یک wiki مربوط به ساختار و بهبود سازی بالاترین است به تازگی راه اندازی شده است. به نظر من بهترین روش برای بهبود بالاترین در دراز مدت، مشارکت روز افزون کاربران در بالاویکی و تبادل افکار در آن می باشد.
ایجاد قسمت brain storming در بالاویکی
(متاسفم معادل مناسب اصلاح brain storming را در فارسی نمی دانم، شما فرض کنید همان طوفان ذهنی!)
کار کردن با بالاویکی مقداری زمان بر است و برای دسته بزرگی از کاربرانی که ایده هایی دارند ویرایش مستقیم بالاویکی چندان عملی نیست. کاربری که می خواهد دست به ویرایش بالاویکی بزند، ابتدا باید مطالعه گسترده ای در خود بالاویکی داشته باشد و مطمئن شود ایده و یا تغییری که می خواهد در بالاویکی ثبت کند مناسب است. یعنی تکراری نیست، در جای مناسب اعمال می شود و با قوانین ویرایش در بالاویکی سازگاری دارد.
من فکر می کنم با درست کردن یک قسمت دم دست که کاربر بتواند به سادگی در همان صفحه اول ورود به بالاویکی آن را ببیند و ویرایش کند مشکل بسیاری از کاربران که دوست دارند در بهبود بالاترین و بالاویکی نقش بازی کنند و ایده هایی هم دارند ولی فرصت و زمان محدودی برای ریز شدن در نوشته های روز به روز فزاینده بالاویکی ندارند، حل خواهد شد. این صفحه در واقع مانند یک اتاق تبادل آزاد افکار یا طوفان ذهنی با به اصطلاح انگلیسی brain storming خواهد بود. مشابه آن را در پروژه های کدباز (open source) زیاد می شود دید. مثلا نمونه یکی از این نوع brain storming ها در پروژه فایرفاکس اینجا ببینید. این قسمت بخشی از wiki.mozilla.org است و محلی است برای گردآوری ایده های گوناگون برای بهبود فایر فاکس. توجه داشته باشید که اینجا هدف ارائه مجموعه رنگارنگی از ایده ها و ایجاد یک محیط غیر خطی برای فکر کردن است. حتی ایده های به ظاهر بی ربط را هم نباید نادیده گرفت یا حذف کرد، چون ممکن است باعث ایجاد یک سینرژی فکری در میان خوانندگان دیگر شوند. ایده ها خیلی منظم و ساده زیر هم نوشته می شوند (مانند اینجا).
معیار های جدید رده بندی در کنار سیستم فعلی رده بندی که بر اساس محبوبیت عمومی است
سیستم فعلی بالاترین، بدون شک هیجان انگیز و جالب است و مخصوصا خواندن لینک های داغ جذابیت خاصی دارد. اما بهتر است بالاترین مانند بسیاری از سایت های عمومی دیگر از زاویه های مختلف به موضوع رده بندی لینک ها نگاه کند. تردیدی نیست لینک هایی که از مقبولیت عمومی برخوردار هستند، در نوع خود جالب توجه هستند. آنها را می توان همانطور که الان هست در قسمت لینک های داغ نمایش داد. اما انواع دیگری از رده بندی را هم می توان به مخاطبین ارائه کرد. مثلا لینک هایی که بیشترین رای منفی را گرفته اند، لینک هایی که بیشترین توضیحات را داشته اند، لینک هایی که توسط کاربران داخل ایران بیشترین امتیاز را آورده اند، لینک هایی که توسط کاربران خارج از ایران بیشترین امتیاز را آورده اند و موارد متنوع دیگر. اعمال کردن کلیه این خصوصیت ها با به وجود آوردن یک صفحه جستجوی پیشرفته می تواند عملی باشد و البته چند نمونه جالب هم می تواند به صورت دائمی در صفحه هایی مانند «لینک های داغ داخلی» به کاربران ارائه شود.
دموکراسی چند لایه – هیات تحریره – صفحه منتخب روز
تصور کنید معلم یک مدرسه برای انتخاب برنامه درسی کلاس به رای گیری متوسل شود. در این صورت مطمئن باشید که وقت کلاس به جای اینکه صرف حل مسائل فیزیک و ریاضی شود به بازی فوتبال در حیاط مدرسه خواهد گذشت. البته این فقط یک مثال است ولی باید همیشه در نظر داشت که دموکراسی بدون عامل کنترل می تواند به بیراهه برود. این عامل کنترل البته می بایست بسیار حساب شده طراحی شود که به روح دموکراتیک سایت بالاترین لطمه ای وارد نکند. مثلا اولین چیزی که می توان رعایت کرد این است که همیشه صفحه لینک های محبوب یا عامه پسند در دسترس دید همگان قرار داشته باشد. یعنی حتی اگر سیستم های رای گیری چند لایه و یا هیات تحریره هم به سایت بالاترین اضافه شد، کماکان رده بندی بر اساس محبوبیت در دستور کار بالاترین و اساس نامه آن باقی بماند.
و اما برای ایجاد عامل کنترلی برخی از دوستان ایجاد سیستم رای گیری دولایه را پیشنهاد کرده اند. مثلا گروهی به عنوان نماینده انتخاب شوند (به صورت دوره ای) که آنها بتوانند رای بدهد. یعنی فرضا نوعی هیات ناظر یا تحریریه به وجود بیاید که از رای دادن مستقیم به پست ها جلوگیری شود و به این ترتیب از اینکه لینک های کم ارزش ولی دارای موضوعات عامه پسند امتیازهای بالا بیاورند و لینک های جدی و مهم ولی کمتر جذاب در این میانه گم شوند جلوگیری شود.
من فکر می کنم به وجود آوردن هیات ناظر ایده مناسبی است. ولی با اینکه فقط ناظران بتوانند به پست ها رای بدهند کاملا مخالف هستم. به نظر من بهترین روش این است که :
1) سیستم رده بندی و امتیاز دهی بر اساس رای کلیه کاربران کماکان و برای همیشه باقی بماند. بهبود در فرمول امتیاز دهی و غیره الیته همیشه امکان پذیر خواهد بود.
2) نوع جدیدی از کاربران به عنوان «بالافر» یا «بالانویس» تعریف شود. این کاربران کسانی هستند که تشکیل گروه ناظر یا تحریریه بالاترین را می دهند و عده آنها به تدریج زیاد خواهد شد و از نظر تعداد هم محدودیتی ندارند. این عده کسانی هستد که نظر تخصصی دارند و می توانند رای های به اصطلاح تخصصی به پست ها بدهند. فرق بالافرها با بالایارها این است که بالایارها تعداد محدودتری دارند و بیشتر به دنبال موضوعاتی مانند تقلب و تخلفات و موارد خواهند بود. اما گروه بالافر ها کسانی هستند که «رای های نوع دوم» را می دهند. یعنی هر پست یک مجموعه امتیاز و رای دارد بر اساس نظر عمومی کاربران و یک امتیاز و رای دارد بر اساس نظر تخصصی تر بالافرها. در ضمن در صفحه جدیدی تحت عنوان «لینک های داغ منتخب» پست هایی که از نظر بالافرها جالب تر بوده اند ارائه خواهد شد. حضور پست های با کیفیت بالاتر در صفحه لینک های داغ منتخب کم کم اهمیت و اعتبار این صفحه را نزد مخاطبان بالا می برد و مخاطبان بیشتری به این صفحه مراجعه خواهند کرد. به این ترتیب لینک هایی که در این صفحه هستند شانس این را خواهند داشت که حتی رای های عمومی بیشتری از کاربران کسب کنند و به صفحه های داغ عمومی راه یابند.
نکته مهم: جهت جلوگیری از غلبه گروه ناظر بر روح عمومی نظر کاربران، باید در نظر داشت که رای های عمومی و تخصصی نباید به هیچ عنوان با هم مخلوط گردند. به عنوان مثال لینکی که رای های تخصصی زیادی آورده است ولی از تعداد رای های عمومی کمی برخوردار است نباید در رده بندی عمومی جایگاه خوبی کسب کند. به عبارت دیگر رده بندی عمومی فقط بر اساس میزان امتیاز عمومی کسب شده خواهد بود و رده بندی خصوصی فقط بر اساس میزان آرای تخصصی کسب شده.
چگونگی ارتقاء کاربران عادی به کاربران تخصصی:
اعضای هیات تخصصی ناظر می توانند به کمک مجموعه عوامل زیر انتخاب شوند:
1. اعتبارعمومی کاربر (میزان اعتباری که کاربر از طریق آرای عمومی کاربران به دست آورده است) به حد نساب مشخصی رسیده باشد.
2. اعتبارتخصصی کاربر (میزان اعتباری که کاربر از طریق آرای تخصصی کاربران عضو گروه ناظر به دست آورده است) به حد نساب مشخصی رسیده باشد.
3. عوامل دیگر، نظیر نظر اکثریت هیات فعلی ناظر.
4. اعضای گروه ناظر به صورت خودکار بعد از دوره مشخصی از گروه ناظر خارج می شوند و تا مدت معینی نمی توانند در این گروه حضور داشته باشند. این قانون می تواند مانع سلطه عده ای از ناظران در دراز مدت بر گروه تخصصی شود.
تعریف ساختار سطوح دسترسی
بهتر است تعریف دقیق و مناسبی از نوع کاربران ارائه شود (برای دیدن فرهنگ اصطلاحات بالاویکی اینجا را ببینید). به عنوان مثال ساختار زیر را پیشنهاد می کنم:
1. بالادارها که مانند administrator یا owner عمل می کنند و تعداد محدودی دارند.
2. بالایارها که جهت ردیابی نقلبات و تخلفات فعالیت می کنند و تعداد محدودی دارند.
3. بالافرها یا کاربرانی که می توانند رای های خاص بدهند. به نوعی اعضای گروه تحریره یا نظارت کیفی بالاترین.
4. بالاکارها یا کابران معمولی بالاترین که می توانند رای های عمومی به پست ها بدهند.
5. بالابین ها یا مهمانان بالاترین مانند visitor یا guest هستند. کاربرانی که نام کاربری آنها در سیستم ثبت نشده است وفقط خواننده بالاترین هستند و مشارکتی در رای دادن ندارند.
بامدادی 
ممنون.جالب بود.
لغت هایی که برای انواع کاربران به کار بردی، ایده خودت بوده؟
————————————————
بامدادی: بله 🙂
لایکلایک