جنگ، همان ادامهی سیاست است، منتها به شیوهای دیگر. — کارل فون کلاوسویتز.Der Krieg ist eine bloße Fortsetzung der Politik mit anderen Mitteln — Carl von Clausewitz
منفعت اسرائیل در حمله به غزه در چیست؟
اولین پرسشی که ممکن است به ذهن یک آدم کنجکاو و علاقهمند به تحولات خاورمیانه برسد احتمالا این است: «اسرائیل از این تهاجم خونین و پرهزینه چه «بهرهای» میبرد؟» یا «دلایل واقعی حملهی اسرائیل به غزه چیست؟»
بدون شک سیاستگذاران اسرائیلی از این عملیات گستردهی نظامی که اسرائیل را در برابر افکار عمومی جهان «محکوم» کرده است «هدفی مهم» داشتهاند. مگر نه این است که به قول تئوریسین مشهور جنگ «جنگ همان ادامهی سیاست است، منتها به شیوهای دیگر»؟
در نگاه اول به نظر میرسد اسرائیل هیچ هدف مشخص سیاسی یا استراتژیکی برای لشکرکشی اخیر به غزه ندارد. البته نه اینکه برای آن هیچ هدفی را اعلام نکرده باشد، هدف اعلام شده و آن این است «توقف کامل حملههای موشکی حماس به شهرهای اسرائیل».
بله، هدف خوبی به نظر میرسد، اما غیرقابل دستیابی است.
موشکهای حماس دستساز هستند و به راحتی در هر کارگاه خانگی قابل تولیدند. همینطور این موشکها سبک و قابل حمل و نقل دستی هستند بنابراین از هر جایی میتوان آنها را شیلیک کرد. پس «توقف کامل» پرتاب این موشکها هدفی قابل دستیابی نیست، مگر اینکه کل جمعیت یک و نیم میلیون نفری غزه کشته یا از کار افتاده شوند.
به نظر شما این موضوع بدیهی را که هر نوجوان دبیرستانی میتواند درک کند، ژنرالهای اسرائیل نمیدانند؟ البته که میدانند. ولی نکته اینجاست، آنها از تهاجم به غزه «اهداف دیگری را دنبال میکنند» و موضوع موشکهای حماس فقط «سطح رسانهای» داستان است.
در اینجا چند «احتمال» را که تکتک یا مجموعا، علتهای راستین حملهی اسرائیل به غزه هستند را بررسی میکنم. مسلما ماجرا به این چند خط من ختم نمیشود و پیچیدهتر از آن است. اما شاید بخشی از «اهداف واقعی» پشت این تهاجم را نشان دهد.
روی کار آوردن الفتح در غزه
حماس در فلسطین محبوبیت زیادی دارد و حتی گروه الفتح (به رهبری محمود عباس که در حال حاضر تشکیلات خودگردان فلسطین و کرانهی باختری رود اردن را کنترل میکند) در حال حاضر با حمایت اسرائیل توانسته است کنترل کرانهی باختری رود اردن را در دست نگاه دارد. یکی از اهداف احتمالی محاصرهی غزه و به دنبال آن حملهی هوایی و زمینی به آن، نابودی سران حماس و تضعیف لوجستیکی آن است که به دنبال آن الفتح بتواند با یک کودتا قدرت را در غزه به دست بگیرد.
البته «ورود محمود عباس سوار بر تانکهای اسرائیلی» به غزه دور از ذهن به نظر میرسد، اما با تضعیف شدید یا حذف ارگانیک حماس از معادلات غزه، نفوذ و پیروزی فتح در غزه دور از ذهن نیست.
این روند البته پیشنیازهایی هم داشته است. مثلا با وجود وفادار ماندن حماس به آتشبس، بارها موشکهای دستسازی توسط «گروه القصی» (گروهی که وابستگی نزدیکی به الفتح دارد) به سمت اسرائیل شیلیک شد تا آتشبس روز به روز متزلزلتر شود. پس از تضغیف حماس، کودتای آتی در غزه (شاید به کمک الاقصی) انجام شود.
طبیعی است که پس از چنین تحولی، حمایتهای مالی و سیاسی اسرائیل و غرب از الفتح شدت خواهد گرفت تا حاکمیت آن بر غزه تثبیت و تایید گردد. مذاکرات صلح ادامه خواهد یافت و اوضاع دست کم برای مدتی «آرامتر» خواهد شد.
کنترل منابع نفتی سواحل غزه
عجیب به نظر میرسد؟ به هیچوجه! سواحل غزه خالی از نفت و گاز نیست. در واقع در سال 2007 قرار بود قرارداد چهارمیلیارد دلاری میان مقامات فلسطینی و شرکت نفتی بیجی (British Gas) امضا شود که مطابق آن میدان گازی سواحل غزه توسعه داده شود و گاز آن به مدت پانزده سال به اسرائیل صادر گردد (از طریق خط لولهی زیردریایی به بندر اشلکون).
صد البته که این قرارداد پس از خروج الفتح از غزه و کنترل این ناحیه توسط حماس معلق ماند. پایان دادن به سلطهی حماس بر غزه میتواند مانع بزرگ توسعهی میدان گازی غزه را از سر راه اسرائیل بردارد. (اطلاعات تکمیلی)
کسب اعتبار برای ارتش اسرائیل
پس از شکست سمبولیک ارتش مجهز اسرائیل در جنگ 33 روزه سال 2006 بر ضد لبنان (حزبالله لبنان) و همینطور آسیبپذیری روانی این کشور در برابر موشکهای حماس، یکی دیگر از هدفهای تهاجم به غزه، بالا بردن سطح اعتماد مردم نسبت به توانایی ارتش اسرائیل در حفاظت از اسرائیل است. یک پیروزی قاطع و سریع بر حماس در غزه که در اثر تحریمها «ضعیفتر» هم شده است آمادگی و توان رزمی ارتش را در درجهی اول به مردم اسرائیل و در درجهی دوم به کشورهای همسایه به خصوص «ایران خطرناک» نشان خواهد داد.
زمان مناسب: انتخابات در اسرائیل، کابینهی جدید در آمریکا
احتمالا اسرائیل مدتهاست که در انتظار فرصت مناسب برای چنین تهاجمی بوده و برای آن برنامهریزی کرده است. تقارن حملات با تعطیلات سال نوی میلادی که بیشتر دولتهای جهان به حالت نیمهتعطیل هستند و همینطور استفاده از آخرین روزهای ریاستجمهوری جورجبوش و کابینهی جنگیاش برای گریز از فشارهای فوری بینالمللی و در نتیجه به دست آوردن «فرصت کافی» برای ادامهی عملیات در غزه را نمیتوان نادیده گرفت.
احتمالا نزدیک بودن انتخابات در اسرائیل (برای انتخاب کنیست؛ مجلس قانونگذار اسرائیل) که در ماه آیندهی میلادی برگذار میشود و تلاش خانم لونی (وزیر امور خارجهی اسرائیل و دبیر حزب کادیما) برای پیروزی حزب کادیما (که در حال حاضر کنیست را در دست دارد) را نیز میتوان به معادلات تعیین کننده تاریخ تهاجم علیه غزه اضافه کرد.
مرزهای سرزمین فلسطین طبق معاهدهی 1967. قسمتهای سبز پررنگ هنوز تحت کنترل فلسطینیهاست. بالا سمت راست (کرانهی باختری رود اردن) به صورت پیوسته و سیستماتیک توسط شهرکنشینیهای اسرائیل محدودتر میشود و عملا به صورت جزیرههای پراکندهای درآمده است که ارتباط میان آنها به شدت توسط ارتش اسرائیل کنترل میشود. پایین چپ، نوار غزه است که اسرائیل در سال 2005 حضور خود را در آن پایان داد.
در همین زمینه:
- زندگی در زمان عاریهای و در سرزمین مسروقه (چهاردیواری)
- وقتی همه خواب بودند قسمت اول (نون و القلم)
- وقتی همه خواب بودند قسمت دوم (نون و القلم)
- خانمها و آقایان رئیسجمهور! دنیا با سکوت تغییر نمیکند
- پنج دروغ بزرگ اسرائیل دربارهی غزه
- غزه تحریف شده در لنز رسانهها
tashkor ke tahamol kardi
vali nimidunam chera javab nadadi
movafagh bashi
——————————————–
بامدادی: منتظر فرصت بودم، جواب دادم در همانجا.
لایکلایک
az matalebet estefade kardam
merci
khoda hafez
لایکلایک
khob man fek mikonam hameye elatha be ghovate khod hastand yani kenar zadane hamas,tain kabineye amrica ke shayad kheili kheili in vasat mohem hast va entekhabate felestin
ama soale mohem injast ke jameeye beynolmelal,sazmanhaye hoghoghe bashar dar in fajeeye ensani va be shedat siyasi koja hastand
rasti man to commenete poste ghabl ham porsidam man chera nemitonam comment farsi bezaram?eradat
——————————————————————————–
بامدادی: ببخشید متوجه نشده بودم و فکر کردم نوشتی که نمیتونی فارسی بنویسی چون با موبایل وصل شدی. اینجا مشکلی با فارسی نداره، همه فارسی میزنن. سیستم عامل شما چیه؟ آیا توش فارسی رو نصب کردی؟
لایکلایک
اسرائیل می دونه چه طوری از حماقت حماس و فلسطینها استفاده کنه و اوضاع رو به نفع خودش بچرخونه.اسرائیل که عاشق چشم و ابروی فلسطین و حماس و الفتح نیست، فلسطینها هستند که باید فکر خودشون باشند.در صورتی که به جای اتحاد و همکاری با هم عناد می کنند و لقمه برای اسرائیل جور می کنند.
————————————————————————————
بامدادی: فلسطینیها به خاطر پراکندگی جغرافیایی، فشارهای متخلف اقتصادی و سیاسی و اجتماعی که دهها ساله روشون هست، کیان اجتماعیشون از هم پاشیده است. نمیشه از فلسطینیها انتظار داشت که مثل یک دولت واحد و منظم یا هماهنگ عمل کنند. رشد گروههای تندرو در فلسطین هم به همین علته، اگر چه این جور گروهها ظاهرا این روزها همه جا دارن رشد میکنن، خود اسرائیل از تندروترین تندروهای جهان هم تندروتره، نمیدونم چرا این افراطگرایی در جامعهی فلسطین به چشم میاد؟
بله خوبه که اینطور باشه و فلسطینیها عاقل باشن به قول شما اما نمیشه چنین انتظاری رو از یک جامعهی جنگزدهی آواره داشت.
انتقاد به جای دیگری وارده نه به فلسطین.
لایکلایک
در دو مورد کسب اعتبار و روی کار آمودن حماس که تردیدی نیست.
درسته که قضاوت خیلی دقیقی نیست. اما شاید بشه یه مورد دیگه هم بهش اضافه کرد٬ اونم ساختار جمعیته. توی پست آخری که نوشتم توضیح دادم. البته اگر هم بتونیم بگیم این مورد به غزه ربط چندانی نداره٬ در مورد بقیهی سیاستهای اسرائیل مثل سیاستهای کرانهی باختری تأثیرگذاره.
—————————————————————–
بامدادی: بله پارامتر بافت جمعیتی فکر میکنم خیلی مهم باشه. حواس اسرائیلیها به این موضوع خیلی هست.
لایکلایک
و مکرو و مکرو الله و الله خیرو الماکرین
لایکلایک
از مطالب تون در این جند روزه ممنونم جناب بامدادی،خسته نباشید.
_ خوراک فید برنر وبلاگتون دچار مشکل شده،کل نوشته ها بصورت علامت سوال نمایش داده میشود!
——————————————————————————–
بامدادی: بله ممنون. امروز متوجه شدم چون دیشب دیگه دسترسی به اینترنت نداشتم. این خرابی کار مشترکی است از وردپرس دات کام و خودم !
لایکلایک
سلام
قبل از هر اظهار نظری ؛ اولین وبلاگی هستید که قالبی شبیه به وقالب من انتخاب کرده
خوفه
همین!
————————————-
بامدادی: چند تا وبلاگ دیگه میشناسم با این قالب. رونوشت و خواببزرگ مثلا 🙂
لایکلایک
na neveshte bodam ke hamon aval az ro mobile khondam matlabe mahshareton ro ama kolan nemitonam farsi comment bezaram chon farsi ro system ham vasl nist ama to serverhayii mese blogfa ya persian bolg moshkeli nist ama khob inja goya nemitonam farsi comment bezaram,any way eradat
——————————————————————–
بامدادی: متوجه شدم، آره وردپرس این امکان رو نداره، حتما باید توی سیستم عامل فارسی داشته باشی.
لایکلایک
جواب رو خوندم حرف شما در موزد اینکه زیر فشار بودن فلسطینی ها و تشکیل گروههای تندرو درست است.اسرائیل نیز گروههای بسیار تندرو و کم تر تندرو دارد ( همین گروهی که الان سر کار است جز ملایم هاش هست)این هم می دونم که حق با فلسطینی هاست.در فلسطین چند جنبش مطرح مانند الفتح و حماس هستند که طرفداران زیادی دارند از این ها انتظار می ره که زمانی که دشمن مشترک مانند اسرائیل دارند،با هماهنگی با هم عمل کنند. نه اینکه به اختلافات دامن بزنند.مقصر را هر انسان آزاده ای به راحتی تشخیص می دهد.اما مقصر دانستن اسرائیل که نمی شود دلیلی برای گروه حماس که با چهار تا موشک به جنگ با اسرائیل برود.اسرائیل اگر تندروی می کند ابزارش را هم دارد.از حماس به عنوان گروهی که سالها جنگیده انتظار می رود که در راستای منافع مردمش رفتار کند.چرا حماس خودش رو از الفتح جدا کرد؟ چرا به ایجاد یک دولت فلسطینی تن در نداد؟ دلیل اینها صرفا وجود فشار بر روی فلسطینی هاست؟ و اینکه نمی شه از اونها انتظار داشت که بعد از این همه جنگ و آوارگی به دنبال صلح و بازسازی خودشون باشند؟
———————————————————————
بامدادی: یکی از تاکتیکهای مهم برای ضعیف کردن دشمن ایجاد نفاق در میان آنهاست. به قول سانتزو در بینشان تفرقه بیفکن، آنگاه نابودشان کن. کار فلسطینیها راحت نیست چون با امکاناتی که اسرائیل داره به هر حال همیشه میتونه عدهای رو پیدا کنه که به خاطر پول یا سایر امتیازات حاضر بشن به آتش تفرقه دامن بزنن. تازه مشکل فقط اسرائیل نیست، دیگر گروهها و دولتهای دارای منافع در منطقه هم میتونن با اعمال نفوذهاشون به تفرقه دامن بزنن.
لایکلایک
in tahlil jalebe. Man ye chize dige ham ezafe konam in link hastesh. Ye gozareshe jalebe dar morede inke Hamas chetor hokumat karde:
http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/columnists/guest_contributors/article5420584.ece
Intor ke be nazar mirese, age tahrim ha vojud nadasht, oza dar Gaza mitunest besyar behtar az West Bank bashe. Man aghvami dar west bank daram, va unha vaghean zendegiye besyar sakhti ro migzarunan under occupation. Va albate chon zire nazare Fath hastesh, tahrimhaye Gaza ham vojud nadare.. But people are still starving..
———————————————————————————————-
بامدادی: بله کاملا موافق هستم. تحریمها در بدتر شدن اوضاع غزه و در نتیجه توجیه «خوب نبودن» حماس موثر بوده.
لایکلایک
جالب بود خوب بررسی کردید شاید نفت و اعتبار بیشترین احتمالات را داشته باشه تو این اوضاع البته نظر شخصی منه فقط
————————————————————————————–
بامدادی: ممنون صندوقک عزیز.
لایکلایک
سلام
مرسی. خیلی جالب بود و من خیلی استفاده کردم.با کسب این اطلاعات بهتر میتونم بادوستان طرفداراسرائیل بحث کنم.
————————————————————————
بامدادی: ممنون که سر زدی بهناز جان. خوشحالم که به درد خورده 🙂
سلام برسون
لایکلایک
سلام. یک نکته اصلی رااز جا انداختید. «خاورمیانه بزرگ »
فاز اول این طرح با سلاح های کشتار جنگی نداشته صدام حسین آغاز شد : جنگ و بعد آبرو ریزی ، نهایتا حکومت دست شیعیانی افتاد که سکولار هم نیستند و از آقای سیستانی حرف شنوی دارند.
فاز دوم : ممکنست همه بگویند جنگ تابستان 2006 را حزب الله آغاز کرد ، اما جرقه اصلی را خود اسراییل زده بود به نیابت از امریکا ، جنگ شروع شد و بعد از یک ماه نتیجه مهمی دربر نداشت. طرح امریکا به نتیجه نرسید. یادتان هست که خانم رایس می گفت این جنگ درد زایمان موجودی به نام خاورمیانه بزرگ است و باید دردهایش و کشتار غیر نظامیانش را تحمل کرد. اما آن نوزاد مرده بدنیا آمد. آتش بس شد و آنها به این نتیجه رسیدند که کمی زود بود چون حزب الله نابود نشد.
فاز سوم:بعد از مدتی وقایع بیروت پیش امد و بار دیگر پای حزب الله وسط کشیده شد اما آن بار هم حزب الله – بگویید پست سرش ایران و سوریه- بودند که خواسته هایشان بر آورده شد و امریکا بازهم کم آورد و رو دست خورد.
فاز چهارم : رویشان نشد به ایران حمله کنند بنابر این حماس را بهانه کردند تا بازهم خاورمیانه بزرگ را سر پا کنند. اما این بار امریکا تدبیر نداشته اش را بکار انداخت و دستش را رو نکرد. اما همان کاری را می کند که دو سال پیش انجام داد : ساکت مانده است تا اسراییل زمین و زمان را به هم بدوزد و مثل سگ هار پاچه همه را بگیرد.
این هم آخرین تلاشی است که که امثال دیک چنی که پشت سر بوش قایم شده اند- به آن دست زده اند تا بلکه پیش از شروع دولت جدید امریکا به خواسته سالها برسند. معلوم نیست موفق شوند یا نه ولی بهرحال بازهم خاورمیانه بزرگ عملی نمی شود. امریکا ساکت مانده است و این بار اشتباه آن سال را تکرار نمی کند . چون به زعم آنها حزب الله صدمه چندانی نخورد پس باید تلافی حزب الله را بر سر فلسطینی های غزه بیاورند.
و دلیل اینکه اسراییل اصلا محل شورای امنیت نمی گذارد و برای اروپایی ها نیز اعتباری قایل نیست هم دقیقا همین است . چون دستورات امریکا در حال اجرا هستند و تا زمانی که رییس بزرگ دستور ندهد آتش بسی درکار نخواهد بود.
—————————————————–
بامدادی: در مورد خاورمیانهی بزرگ چیزهایی شنیدم ولی شخصا بعید میدونم مفهوم اجرایی جدی داشته باشه. این جور طرحها یا ایدهها معمولا پوششی میشن برای طرحهای اجراییتر و عملیتر.
لایکلایک