فاجعه‌ی نفتی در خلیج مکزیک و چند کلمه‌ درباره‌ی بریتیش پترولیوم و بی‌بی‌سی فارسی

نشت بیشتر از چند لیتر نفت خام به محیط اطراف (اعم از خشکی یا دریا) سانحه‌ای قابل ثبت تلقی می‌شود که در شرکت‌های نفتی مورد تحقیق قرار می‌گیرد. توجه کنید : چند لیتر.

حالا می‌توانید ابعاد فاجعه‌ی نشت 5000 بشکه نفت در روز (حدود هشتصد هزار لیتر در روز یا 9 لیتر در ثانیه) را تصور کنید؟ اگر چه ده روز از آن گذشته، اما برای درک و شناسایی ابعاد این فاجعه هنوز خیلی زود است. تصویرهای ماهواره‌ای ناسا از لکه‌ی عظیم نفتی نشان می‌دهد که طول آن دست کم به 50 کیلومتر می‌رسد. ظاهرا نشت نفت هنوز ادامه دارد.

به سختی می‌شود فاجعه‌ی زیست‌محیطی هولناک‌تر از این تصور کرد. (عکس از ناسا)

من روی دکل‌های نفتی دریایی زیاد کار کرده‌ام. با این وجود امکان ندارد بتوانم تصور کنم هنگام فوران خارج از کنترل نفت و گاز از چاه (blowout) و انفجار و آتش‌سوزی در دکل چه بر پرسنل حاضر در دکل گذشته است. تمرین‌های روتین‌ آتش‌سوزی و تخلیه‌ی دکل کجا و این‌که در واقعیت با چنین وضعیتی مواجه شوی کجا… حتی تصورش برایم هولناک است.

عکس از خبرگزاری فرانسه

و اما بی‌بی‌سی فارسی:

خواندن پوشش خبری اولیه‌ی بی‌بی‌سی فارسی هم خالی از لطف نیست. در این خبر تنها اشاره‌ای که به بی‌پی (BP) شده این بوده (تاکیدها از من است):

گارد ساحلی آمریکا و شرکت نفتی بریتیش پترولیوم، بی پی که بریتانیایی است روز چهارشنبه با استفاده از دوکشتی و با به کارگیری توری مخصوص لکه نفتی حاصل از نشت نفت را جمع آوری کردند و سپس آن را به صورت کنترل شده به آتش کشیدند.

گروه های طرفدار محیط زیست می گویند دود آتش سوزی به جانوران ساکن منطقه آسیب می زند ولی بهتر از پوشیده شدن آنها به وسیله نفت خام است.

در صورت موفقیت آمیز بودن این اقدام، شرکت نفتی بی پی به این کار ادامه خواهد داد.

گارد ساحلی آمریکا هشدار داده است که نشت نفت ممکن است چند ماه طول بکشد.

سکوی نفتی آسیب دیده در اجاره شرکت بی پی بود.

و گزارش بعدی از این هم جالب‌تر است. نام بی‌پی فقط دوبار در گزارش آمده است. یک‌بار :

شرکت نفت بریتیش پترولیوم با استفاده از خودروهای کنترل از راه دور در حال بررسی اندازه این لکه نفتی است.

و یک بار در انتهای گزارش که تکرار شده که «سکوی نفتی آسیب دیده در اجاره شرکت بی‌پی بود». در این گزارش با این‌که به گفته‌های آقای باراک اوباما در این رابطه اشاره شده، اثری از موضع رسمی دولت آمریکا که  «تمام هزینه‌‌های مربوط به  پاک‌سازی متوجه بی‌پی است» نیست.

جمله‌ی آخر هر دو گزارش البته درست است: سکو در اجاره‌ی بی‌پی بوده. اما فقط همین؟!

خوب اجازه دهید کمی بیشتر توضیح دهم. دکل حفاری همین‌طوری وسط آب نمی‌رود. معمولا یک شرکت نفتی اکتشاف، توسعه‌ یا بهره‌برداری یک میدان نفتی را به عهده می‌گیرد (حالا یا به صورت قرارداد ارائه‌ی خدمات به دولت یا شرکت دیگری و یا نوعی از مالکیت/شراکت) و در نتیجه معمولا مسئولیت کل فرایندهایی که در این عملیات رخ می‌دهد در درجه‌ی اول متوجه شرکت نفتی اپراتور (operator) است:

در این‌جا اپراتور بی‌پی است و فقط خدا می‌داند چه طوفان مالی و حقوقی عظیمی  در انتظار این شرکت است. اما با خواندن گزارش بی بی‌سی، خواننده‌ اگر زیاد کنجکاوی نکند ممکن است این‌طور برداشت کند که بی‌پی نه تنها مسئولیت اصلی ماجرا را نداشته بلکه به کمک گارد ساحلی آمریکا آمده است تا در یک حرکت داوطلبانه‌ مشارکت کند.

در این مورد خاص به خاطر بزرگی روز افزون فاجعه احتمالا همه می‌دانیم یا خواهیم دانست که پای بی‌پی بدجوری گیر است اما اگر موضوع کم‌ اهمیت‌تر بود چه؟ آن‌وقت همین شیوه گزارش بی‌بی‌سی فارسی کافی بود تا مسئولیت بی‌پی در ذهن خوانندگان کم اهمیت جلوه کند و موضوع به بایگانی سپرده شود. من حق دارم بدانم بی‌پی دقیقن در قلب این داستان قرار دارد. هر چه باشد شاید من یک سهام‌دار خرد باشم و بخواهم سهام بی‌پی‌ام را بفروشم!

آیا این مصداق راست گفتن و همزمان (به کمک حذف) واقعیت را تحریف کردن نیست؟ به قول جورج اورول: حذف کردن، قدرتمندترین نوع دروغ است.

در همین رابطه:

.


بامدادی نجواها یک‌عکاس [silent-clicks]
با توجه به فیلتر بودن بامدادی در ایران، لطفا مطالب آن‌را از طریق اشتراک در خوراک آن یا مراجعه به وبلاگ «آینه‌ی بامدادی» پی‌گیری کنید. استفاده از مطالب و عکس‌های منتشر شده در وبلاگ‌ها و فوتوبلاگ‌های من به شرط «نقل قول دقیق»، «ذکر ماخذ» و «ارجاع لینک به اصل پست» بلا مانع است.

نویسنده: bamdadi

A little man with big dreams.

19 دیدگاه برای «فاجعه‌ی نفتی در خلیج مکزیک و چند کلمه‌ درباره‌ی بریتیش پترولیوم و بی‌بی‌سی فارسی»

  1. سلام

    تبلیغ بی‌بی‌سی برای برنامه‌ی خبری «۶۰ دقیقه خبر» اینه:
    در برنامه «۶۰ دقیقه خبر» ما به شما می‌گوییم که در کجای جهان چه اتفاقی افتاده است و چرا.

    لایک

  2. سلام
    من از آی پی ایران شما رو پینگ کردم از هیچ وسیله ای برای عبور از فیلترینگ هم استفاده نکردم اما در حال حاضر دسترسی من از طریق دامین بامدادی .کام صورت گرفته آیه این به معنای رفع فیلترینگ شماست؟ بقیه هم قادر به دیدن هستند؟

    لایک

  3. بامدادی عزیز
    گزارش بی بی سی را که دیدم مطلب شما را خواندم. پیش خودم گفتم ولی من که برداشتی که بامدادی کرده‌است را نکرده‌ام. بار دوم که گزارش را دیدم دقت بیشتری کردم. دیدم حتی دقیقاً همان جمله باراک اوباما که بی‌پی را مسئول می‌داند صریحاً از قول او آورده شده است. شاید در تکرارهای بعدی گزارش اصلاح شده است. ولی نمیدانم علت این همه حساسیت شما جیست؟ حساسیتی که بعضی وقتها بیشتر از آن که جنبه انتقادی داشته باشد، شبیه یک مچ‌گیری عجولانه می‌شود.

    لایک

    1. سلام
      مطلب من با توجه به متن‌های منتشر شده در سایت بی‌بی‌سی نوشته شده. متاسفانه من پوشش خبری شبکه‌ی تلویزیونی بی‌بی‌سی را در این رابطه ندیده‌ام.

      در میان اخبار منتشر شده‌ای که در سایت بی‌‌بی‌سی دیدم و به دو تا از‌ آن‌ها هم لینک دادم (اولین دو گزارشی که در این رابطه منتشر شد) نقش بی‌پی مورد توجه قرار نگرفته است. حتی گزارش‌های بعد هم که الان (2 می 2010) در سایت بی‌بی‌سی موجود است چندان به ابعاد مسئولیت بی‌پی در حادثه اشاره‌ای نکرده است. البته طبیعتا توجه دارید که با گسترش ابعاد بحران بی‌بی‌سی هم گزیری جز پوشش کامل‌تر اخبار مربوط به آن ندارد.

      اما علت حساسیت. من فکر می‌کنم که باید همیشه نسبت به نگرش و تاثیر رسانه‌های مهم و شیوه‌ی خبررسانی آن‌ها حساس بود.

      لایک

      1. حساسیت شما را درک می‌کنم و بدان معتقدم. ولی فکر می‌کنم برای مثال گزارش‌های پونه قدوسی برای بی‌بی‌سی در مورد انتخابات بریتانیا (که بیشتر شبیه یه شوی تبلیغاتی برای نظام سیاسی-فرهنگی-اجتماعی بریتانیاست) بسیار بیشتر از کمرنگ کردن نقش یکی از بزرگترین شرکت‌های نفتی دنیا – که از قضا چندملیتی است و هیچ منفعتی هم در چنین رویکرد خبررسانی یک شبکه فارسی‌زبان بریتانیایی ندارد – جای بحث داشته باشد.

        لایک

        1. حرف حساب پاسخی ندارد. فکر می‌کنم اگر وقت بیشتری صرف مطالعه‌ی بی‌بی‌سی فارسی کنم چیزهای مهم‌تری هم دستگیرم شود. غم نان اگر بگذارد 🙂

          لایک

    1. بله البته متوجه هستید که موضوع دیگر خبری در حاشیه که بتوان از کنارش به راحتی عبور کرد نیست. بی‌بی سی دیگر چاره‌ای ندارد که به موضوع با دقت و تفسیر بیشتری بپردازد.

      لایک

  4. کنجکاوم بدجور که این قضیه چه جوری اتفاق افتاد ، اونم با این همه کنترل روی ایمنی ، با اون همه شیرآلات ایمنی که فقط برای همچین مواقعی کاربرد داره

    لایک

  5. فرق خبرگزاری های رسمی با وبلاگ ها این است که سعی می کنند تا صحت اخبار تایید شوند سپس آن را منتشر می کنند، بامدادی من سایت بی بی سی انگلیسی را نخوانده ام ولی لینک های زیر از بی بی سی فارسی دقیقا خلاف حرف شماست:

    >>(سرخط) شرکت نفتی بریتانیایی بی پی اذعان کرده صد در صد مسئول پاکسازی نشت بزرگ نفتی در خلیج مکزیک است.
    http://www.bbc.co.uk/persian/world/2010/05/100503_l05_bp_oil_leak.shtml

    >>در پی نشت مقادیر عظیم نفت در خلیج مکزیک، آمریکا از شرکت نفتی بریتانیایی ‹بی پی› انتقاد کرده و گفته است که بی پی باید منطقه را از این آلودگی نفتی پاکسازی کند.
    http://www.bbc.co.uk/persian/world/2010/05/100501_l20_oil_spill.shtml

    توجه داشته باشید که سایت ها ی خبری مثل شما به خود اجازه ی قضاوت نمی دهند تا بگویند مسولیت با کیست، آنها فقط می گویند که این چه گفت و آن چه گفت، گفته های آن ها هم به خودشان مربوط است.

    لایک

    1. ممنون از توجه شما.

      همان‌طور که خود شما هم اشاره کردید لینک‌هایی که شما از بی‌بی‌سی دادید در بعد از نوشته شدن مطلب من منتشر شده‌اند. در زمان نگارش مطلب به نظر من بی‌بی‌سی می‌توانست نقش بی‌پی را در رابطه با اپراتور اصلی نفتی‌ای مطابق عرف دست کم یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های حقوقی هرگونه حادقه‌ی جدی تلقی می‌شود را بازتر کند.

      در گزارش‌های اولیه به اهمیت یا دست‌کم اهمیت احتمالی مسئولیت ی‌پی در منطقه اشاره‌ای نشده بود و فقط وقتی موضوع بسیار حاد و جهانی شد گزارش‌های تکمیلی منتشر شد.

      لایک

  6. بامدادی>> به نظر من بی‌بی‌سی می‌توانست نقش بی‌پی را در رابطه با اپراتور اصلی نفتی‌ای مطابق عرف دست کم یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های حقوقی هرگونه حادقه‌ی جدی تلقی می‌شود را بازتر کند.

    این وظیفه ی بخش خبر پراکنی خبرگزاری ها نیست و باید در بخش تحلیلی خبرگزاری ها جستجو کنید، ممکن است در مهمانان تلوزیون و یا تفسیر خبر (اگر وجود داشته باشد) مطرح شود.

    لایک

  7. هر کشوری که رسانه داره از اون در جهات منافع خودش استفاده مکنه حالا بی بی سی هم به کارهای مه انجام داده و تقلب های که کرده معروف ، ولی چرا ما باید مثل یک طرفدار یک رسانه عمل کنیم و نذاریم کسی از اون انتقاد کنه
    بی بی سی یک رسانه آلوده به سیاست های پیچیده ی انگلستان و اگر کسی واقعا قصد پی گیری و آگاهی داره نباید فقط به این رسانه اکتفا کنه و نه اینکه کلا این رسانه رو کنار بزاره

    لایک

  8. خب چه فرقی در انتهای ماجرا دارد؟ وقتی که این واقعه به یک فاجعه ی زیست محیطی منجر شده است چه فرقی دارد که در نهایت چه کسی مقصر است وقتی مقصر اصلی به تنهایی قادر به جمع آوری و ساماندهی به ابعاد فاجعه نیست. بنظرم بی بی سی به عنوان یک سایت خبری فقط وظیفه خبر رسانی را دارد که درست عمل کرده و جانبداری ، تقبیح یا تقدیر از فعالیت های کمپانی ها و یا کشورها وقتی هدف مشترکی ،مثل رفع این معضل بوجود آمده، وجود دارد از وظایف بی بی سی نیست.

    لایک

  9. شهر خوبان>> هر کشوری که رسانه داره از اون در جهات منافع خودش استفاده مکنه
    گیرم هم چنین باشد ولی این اصل کجا نوشته شده، همه جا جمهوری اسلامی نیست. حتی اگر بخواهید چنین مطلبی را به عنوان اصل فرض کنیم دیگر نمی توان به آن انتقاد کرد چون آن این اصل بدون در نظر گرفتن مدارک از قبل نسبت داده شده است. این یعنی اینکه اگر شما یا صادق ترین انسانها بخواهید رسانه ای بزنید به محض اینکه رخدادی به ضرر شما باشد، هر بگویید شما را به جانب داری متهم کنند.

    >>ولی چرا ما باید مثل یک طرفدار یک رسانه عمل کنیم و نذاریم کسی از اون انتقاد کنه
    انتقاد کردن سازنده است ولی اگر انتقاد عجولانه و بدون سند باشد منتقد به کینه ورزی و بهانه جویی متهم می شود و منتقد به کسی تبدیل می شود که انتقاد را فقط برای خالی کردن خشم خود مطرح می کند و این فرهنگ اثر مخربی در جامعه خواهد گذاشت، که این خود باید انتقاد شود.

    >>کسی واقعا قصد پی گیری و آگاهی داره نباید فقط به این رسانه اکتفا کنه و نه اینکه کلا این رسانه رو کنار بزاره
    چه نیکو و دلنشین

    لایک

من همه‌ی کامنت‌های وارده را می‌خوانم. اما ‌لطفا توجه داشته باشید که بنا به برخی ملاحظات شخصی از انتشار و پاسخ دادن به کامنت‌‌هایی که (۱) ادبیات تند، گستاخانه یا بی‌ادبانه داشته باشند، یا (۲) در ارتباط مستقیم با موضوع پستی که ذیل آن نوشته شده‌اند نباشند و یا (۳) به وضوح با نشانی ای‌میل جعلی نوشته شده باشند معذور هستم. در صورتی که مطلبی دارید که دوست دارید با من در میان بگذارید، از صفحه‌ی تماس استفاده کنید. با تشکر از توجه شما به بامدادی.