آمریکا و سوریه: حقایقی که باید بدانید

به دلایل مختلف وقایع سوریه برای من مهم‌اند. این وقایع هم به ذات خود اهمیت دارند و هم در رابطه با ایران. چه روی‌کرد مطلق‌گرایانه اخلاقی داشته باشیم (نفس قضیه سوریه اهمیت اخلاقی و انسانی دارد)، و چه نگاه ابزارگرایانه (یعنی در اثر سوریه، چه سود و زیانی به مای ایرانی می رسد) باید سعی کنیم تا تصویری هر چه دقیق‌تر از سوریه به دست آوریم. در این میان ایدئولوژی و پروپاگاندا سعی دارند تا مانع از شکل‌گیری تصویری واضح و نسبتا دقیق از تحولات سوریه (و منطقه و جهان به نوبه خود) در ذهن‌های صادق و کنجکاو ما شوند و یافتن نوشته‌هایی که
(۱) رویکرد تحلیلی-تاریخی-منطقه‌ای داشته باشند و سعی کنند مجموعه‌ای از تحولات را کنار هم بچینند تا الگویی مهم ظاهر شود و (۲) چیزی فراتر از بیانه‌های اخلاقی و انسانی باشند و (۳) سعی کنند مستند باشند بسیار دشوار است.

در همین راستا خواندن نوشته‌ی‌ زیر را که ترجمه کرده‌ام توصیه می‌کنم (اصل نوشته) . این نکته را هم در مورد نوشته بگویم، که متاسفانه ارجاع‌ها به صورت نام نشریه و تاریخ ذکر شده و به صورت لینک نیست و به رسم مقالات آکادمیک فهرست مراجع در پایان نیز ذکر نشده. با این‌حال مجموعه‌ی گردآوری شده در این نوشته قابل توجه و تامل است و در نتیجه می‌تواند نقطه‌ی شروع خوبی برای علاقه‌مندان به تحولات سوریه باشد.

آمریکا و سوریه: حقایقی که باید بدانید

نوشته‌ی جویس شدیاک

زمان‌بندی زیر خلاصه‌ی دخالت روزافزون آمریکا-ناتو در سوریه را نشان می‌دهد و با «دروغ بزرگ» رسانه‌های شرکتی که هدف آن آماده‌سازی تهاجم نظامی امپریالیستی علیه مردم سوریه است، در تضاد است.

• واشنگتن دست کم از سال ۲۰۰۵ گروه‌های معترض سوری را حمایت مالی می‌کرده است. {۱۶ اپریل ۲۰۱۱، واشنگتن پست}
• آمریکا بعد از ۶ سال، سفارت خود در دمشق را در ژانویه ۲۰۱۱ بازگشایی کرد. این به معنای بهتر شدن روابط نبود. سفیر جدید آمریکا در سوریه، رابرت فورد، که تا ماه اکتبر همان سال در پست خود در سوریه باقی ماند، دستیار جان نگروپونته بود. جان نگروپونته، هماهنگ کننده‌ی جوخه‌های مرگ و ترور در السالوادور در دهه‌ی ۷۰ و همین‌طور در عراق در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ (زمانی که سفیر آمریکا در آن کشور بود) بود. این جوخه‌های ترور ده‌ها هزار نفر را کشتند. فورد مستقیما زیر نظر نگروپونته در سفارت آمریکا در عراق کار می‌کرد.
• فورد در بسترسازی در سوریه و همین‌طور برقراری تماس با گروه‌های معترض سوری نقش کلیدی بازی کرد. دو ماه بعد از ورود وی به دمشق، شورش مسلحانه آغاز شد. (گلوبال ریسرچ، ۲۸ می ۲۰۱۲)
• مخالفت مسلحانه علیه بشار اسد در مارچ ۲۰۱۱ در درعا که شهر کوچکی در نزدیکی مرز اردن است آغاز شد. جنبش‌های اعتراضی عمومی معمولا در مراکز بزرگ جمعیتی شروع می‌شوند. بعدها، عربستان سعودی تایید کرد که از طریق اردن به گروه‌های مخالف اسلحه داده است. (راشیا تودی، ۱۳ مارچ ۲۰۱۲)
• آمریکا و متحدانش در ناتو از جنبش اعتراضی مردم در مصر و سوریه و کشورهای دیگر به عنوان پوششی به منظور ایجاد حمایت از شورشیان دست ‌راستی استفاده کردند. هدف کمک به مردم سوریه نبود، بلکه بردن سوریه به اردوگاه «حامی امپریالیسم» بود. ایرادها یا اشتباهات دولت اسد، مشکل واقعی آن‌ها نبود.
• در نوامبر ۲۰۱۱، به بهانه‌ی توقف اعمال خشونت حکومت علیه معترضان، شورای عرب، اتحادیه‌ی اروپا و آمریکا شروع به وضع تحریم‌های اقتصادی علیه سوریه کردند که خود به مثابه نوعی اقدام خصمانه علیه این کشور عمل کرد. تحریم‌های تشدید شده و بلوکه کردن دارایی‌های سوریه باعث شد که ارزش واحد پولی سوریه (پوند سوریه) در مقابل دلار حدود ۵۰٪ افت کند و قیمت مایحتاج عمومی هم گاه تا سه برابر افزایش یابد.
• معترضان خارج از کشور که توسط آمریکا حمایت مالی شده بودند، به شورای ملی سوریه پیوستند. شورای ملی سوریه به رهبری برهان غلیون وعده داد که درهای سوریه را به روی غرب باز خواهد کرد، اتحاد استراتژیک این کشور با ایران را خاتمه خواهد داد (همین‌طور با لبنان و مقاومت فلسطین) و سوریه را با حکومت‌های مرتجع حاشیه‌ی‌ خلیج‌ فارس هم‌گام خواهد کرد. (وال‌استریت ژورنال، ۲ دسامبر ۲۰۱۱)

تشدید دخالت‌های آمریکا و ناتو

• افسر سابق سیا، آقای فیلیپ جرالدی تایید کرد که آمریکا در سوریه مداخله می‌کرده است و طرح آمریکا را این‌طور توصیف کرد: «ناتو هم‌اکنون به صورت پنهانی در درگیری‌های سوریه مداخله دارد، ترکیه به نمایندگی از آمریکا رهبری این دخالت‌ها را به عهده دارد. وزیر امور خارجه‌ی ترکیه، احمت دایتوگلو، علنن تایید کرده که کشورش در حال آماده‌سازی برای حمله به سوریه است، به محض آن‌که متحدان غربی‌اش در این زمینه به وفاق برسند. دخالت نظامی بر پایه‌ی اصول انسان‌دوستانه خواهد بود، با قصد دفاع از جمعیت غیرنظامی و بر اساس دکترین «مسئولیت محافظت» که در مورد دخالت نظامی در لیبی نیز استفاده شده بود.» (آمریکایی محافظه‌کار، ۱۹ دسامبر ۲۰۱۱)
• جرالدی ادامه می‌دهد: «هواپیماهای نظامی بدون آرم ناتو در حال ورود به پایگاه‌های نظامی ترکیه نزدیک به … مرز سوریه هستند و از لیبی اسلحه (از زرادخانه‌ی قذافی) و همین‌طور داوطلبان شورای انتقالی ملی لیبی (که در آموزش رویارویی داوطلبان بومی در مقابل سربازان حرفه‌ای تجربه دارند) می‌آورند. در زمین عملیات، مربیان نیروهای ویژه‌ی فرانسوی و بریتانیایی به شورشیان سوری کمک می‌کنند، در حالی که سیا و نیروهای ویژه‌ی آمریکایی به آن‌ها تجهیزات مخابراتی و اطلاعات نظامی می‌دهند.
• گزارش پرمراجعه‌ شده‌ی سازمان ملل که بر اساس آن ۳۵۰۰ غیرنظامی توسط سربازان اسد کشته شده‌اند، عموما مبتنی بر منابع شورشیان است و توسط شواهد یا اطلاعات دیگر تایید نشده است. همچنین، گزارش‌های مربوط به ترک خدمت دسته‌جمعی سربازان و افسران ارتش سوریه و درگیری‌‌های مختلف بین ارتش و نیروهای ترک خدمت کرده نیز به نظر می‌رسد ساختگی باشند، چرا که تعداد کمی از این ترک خدمت‌ها به صورت مستقل تایید شده‌اند. ادعای دولت سوریه مبنی بر این‌که توسط شورشی‌های مسلح و آموزش دیده که توسط دولت‌های خارجی حمایت مالی می‌شوند مورد حمله قرار گرفته است بیشتر درست است تا نادرست. 
• ارتش آزاد سوریه، پایگاه‌های پشتیبانی در ترکیه دارد، توسط عربستان و قطر حمایت مالی می‌شود و از سربازان ترک خدمت کرده‌ی سوری تشکیل شده است. اشپیگل آن‌لاین از یک منبع مستقر در بیروت گزارش می‌کند که می‌گوید «صدها جنگجوی خارجی را به چشم دیده است که به ارتش آزاد سوریه پیوسته‌اند.» (۱۵ فوریه ۲۰۱۲)
• گزارش کمیته‌ی تحقیق سازمان ملل که فوریه ۲۰۱۲ منتشر شد اعمال شکنجه، گروگان‌گیری و اعدام‌ توسط اعضای شورشی مسلح را مستند کرد.
• اولین نبرد سنگین در دمشق، پایتخت سوریه در ماه مارچ آغاز شد. خطوط لوله‌ی انتقال نفت منفجر شدند و انفجارهای عظیم ساختمان‌های امنیتی و اطلاعاتی واقع در مناطق مسیحی‌نشین شهر را در بر گرفت (۱۶ مارچ) که دست کم ۲۷ نفر را کشت. دولت سوریه همچنین در آن زمان مدعی شد که حملات تروریستی با حمایت خارجی، مسئول ۸ بمب‌گذاری در خودرو از ماه دسامبر تا آن موقع بوده‌اند (بازه زمانی حدود ۴ ماه) که منجر به کشته شدن ۳۲۸ نفر و مجروح شدن ۶۵۷ نفر دیگر شده است. رسانه‌های غربی توجه اندکی به این موضوع کردند.
• ناظران حقوق بشر در ۲۰ مارچ، معترضان مسلح سوری را متهم به گروگان‌گیری، استفاده از شکنجه و اعدام نیروهای امنیتی، افرادی که عضو گروه‌های شبه‌نظامی هوادار حکومت باشند، و افرادی که حامی یا متحد با حکومت باشند کرد.
• به گفته‌ی اشپیگل آن‌لاین، در منطقه‌ای در حمص، شورشیان مسلح، قوانین خود را تشکیل داده‌اند و دادگاه‌ها و جوخه‌های مرگ خود را می‌گردانند. ابو رامی، یکی از فرماندهان شورشی در بابا امیر در مصاحبه با اشپیگل گفت افراد گروه او در شهر حمص بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ نفر را اعدام کرده‌اند. (۲۹ مارچ)

سازمان ملل وارد می‌شود

• آقای کوفی عنان، دبیر کل سابق سازمان ملل در ماه مارچ به سوریه رفت تا از طرف سازمان ملل و شورای عرب یک طرح صلح پیشنهاد کند. اما آقای عنان و سازمان ملل بی‌طرف نیستند. آقای عنان معمار دکترین «مسئولیت حفاظت» (به نقل از افسر سابق سیا آقای جیرالدی) به منظور ایجاد زمینه‌ی مناسب برای دخالت در سوریه است.
• در سال ۲۰۰۴، عنان تایید سازمان ملل را برای دخالت فرانسه و کانادا در هاییتی داد که منجر به سرنگونی رئیس‌جمهور این کشور آقای جان برتراند آریستاید گردید. دلایل بیان شده توسط عنان، مشابه دلایل امروز او در مورد سوریه بود: «فاجعه‌ی انسانی». عنان پوشش سازمان‌ مللی‌ مشابهی را در سال ۲۰۰۶ برای فرانسه در ساحل عاج ایجاد کرد و این کشور توانست نفوذ استعماری خود را در ساحل عاج استحکام بخشد. در سوریه، عنان درخواست آتش‌بس توسط دولت سوریه و کمک‌های انسان‌دوستانه‌ی خارجی می‌کند که در واقع دعوت به مداخله‌ی خارجی است.
• در ۲۷ مارچ سوریه با آتش‌بس پیشنهاد شده توسط آقای عنان موافقت کرد. معترضان آن را نپذیرفتند. در حالی که سران دولت‌های غربی و رسانه‌های شرکتی در حال سرزنش کردن آقای اسد برای «رعایت نکردن آتش بس» بودند، غرب به تجهیز تسلیحاتی معترضان ادامه داد.
• آقای رابرت گرنیر، از مقامات ارشد سابق سیا (رئیس سابق مرکز ضد تروریسم سیا) منظور واقعی دولت آمریکا از آتش‌بس را فاش کرد: او از کسانی که به سوریه «کمک» می‌کنند خواست تا به صورت استعاری وارد گود شوند و دستشان به کار آلوده شود. به گفته‌ی او آن‌چه در این شرایط لازم است احساسات بلندنظرانه نیست، بلکه کمک‌های کشنده (lethal) و موثر لازم است. (الجزیره، ۲۹ مارچ)
• در همان حالی که امپریالیسم داشت «وارد گود می‌شد» سرزنش اسد ادامه می‌یافت. وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، خانم هیلاری کلینتون در اجلاس ضد اسد «دوستان سوریه» که در استانبول برگزار شد (اول اپریل) گفت که اسد آتش‌بس را «مخدوش» کرده است. او از سوریه خواست تا به صورت یک‌جانبه جنگیدن را متوقف کرده و از نواحی‌ای که نفوذ گروه‌های دست‌راستی در آن‌ها گسترده بود عقب‌نشینی کند. او گفت آمریکا قول داده که ۲۵ میلیون دلار کمک‌های غیرکشنده (non-lethal) شامل تجهیزات مخابرات ماهواره‌ای در اختیار شورشیان سوری قرار دهد.
• تا ماه می، مرتجعان «سلاح‌های به مراتب بیشتر و بهتری دریافت می‌کردند … که پول آن توسط کشورهای حاشیه خلیج فارس پرداخت می‌شد و هماهنگی آن توسط آمریکایی‌ها. (واشنگتن پست، ۱۵ می) شورشیان سوری اولین محموله‌ی سلاح‌های ضد تانک نسل سوم را دریافت کردند. این سلاح‌ها توسط منابع اطلاعاتی قطری و سعودی در اختیار شورشیان قرار گرفت که حاوی یک پیام محرمانه از آقای اوباما نیز بود. (دبکافایل، ۲۲ می)

قتل عام الحوله

• درست قبل از بازدید آقای عنان از سوریه مطابق برنامه‌ی زمانی تدوین شده، اخبار هولناک قتل عام ۱۰۸ نفر شامل اعضای خانواده و دست کم ۴۸ کودک در الحوله در تاریخ ۲۵ می منتشر شد. سرفصل اخبار در سراسر جهان دولت سوریه را مقصر شناختند و کشورهای غربی خواستار تحریم‌های بیشتر و افزایش فشار بین‌المللی بر اسد شدند.
• تا ۲۷ می، امپریالیست‌ها «خشم بین‌المللی‌شان» را هماهنگی کردند و دیپلمات‌های سوری از آمریکا، هلند، استرالیا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، بلغارستان و کانادا اخراج شدند.
• شورای امنیت سازمان ملل نسبت به این قتل‌عام‌ واکنش نشان داد (بدون هیچ‌گونه تحقیقاتی در مورد یافتن مسئولان این جنایت) و با توافق عمومی دولت سوریه را محکوم کرد که پس از پذیرفتن آتش‌بس از تانک و توپخانه استفاده کرده است. آن‌چه نادیده گرفته شد، بیانیه‌ی دولت سوریه بود که می‌گفت مسئول این وقایع نبوده است. کمی بعد نگاهی دقیق‌تر نشان داد که چنین بوده است.
• آقای مارات موسین گزارش‌گر آنا نیوز از روسیه، در الحوله بود و درست پس از قتل عام با شاهدان عینی مصاحبه کرد. موسین به این نتیجه رسید که قتل عام توسط ارتش آزاد سوریه انجام شده، نه نیروهای اسد. گزارش او چنین ختم می‌شود: «حمله توسط گردانی از نیروهای آموزش دیده از راستان انجام شد و بیش از ۷۰۰ مرد مسلح در آن شرکت داشتند. آن‌ها شهر را تحت کنترل خود در آوردند و شروع به تصفیه‌ی شهر از خانواده‌ها و افراد طرفدار اسد کردند شامل افراد مسن، زنان و کودکان. کشته شده‌ها به … سازمان ملل و «جامعه‌ی بین‌المللی» به عنوان قربانیان ارتش سوریه نشان داده شدند.» (۳۱ می). روزنامه محافظه‌کار آلمانی، فرانکفورتر آلگماینه تسایتوینگ نیز گزارش آقای موسین را تایید کرد. ( ۷ جون)
• ساکنان الحوله خیلی از قاتل‌ها را به اسم می‌شناختند و آن‌ها را به عنوان مجرمان محلی که به ارتش آزاد سوریه پیوسته بودند شناسایی کردند. (سیریا نیوز، ۳۱ می) نیروهای مخالف اسد بعدا به عنوان روستاییان ژست گرفتند و از ناظران سازمان ملل دعوت کردند به منطقه بیایند. بعضی از آن‌ها یونیفرم سربازان اسد را که کشته بودند پوشیدند و مدعی شدند در شمار سربازان ترک خدمت کرده هستند.
• تصویر منتشر شده توسط بی‌بی‌سی که تعداد زیادی جسد را داخل کیسه نشان می‌داد و به صورت گسترده‌ای نیز در جهان پخش شد، در واقع توسط آقای مارکو دی لارو عکاس خبری در عراق در مارچ ۲۰۰۳ گرفته شده بود.
• آقان جان ویلیامز دبیر خبری بی‌بی‌سی ورلد در وبلاگ خود تایید کرد (۷ جون) که به صورت کلی هیچ دلیلی که نشان دهد ارتش سوریه یا شبه‌نظامیان علوی عاملان قتل عام ۲۵ می بوده‌اند وجود نداشته است. گزارش‌گر ارشد شبکه‌ی ۴ انگلیس آقای آلکس تامپسون در ۷ جون گفت که نیروهای شورشی تلاش کرده‌اند او را به سمت خط آتش هدایت کنند تا توسط ارتش سوریه کشته شود تا رژیم اسد «بد» جلوه کند.
• تا امروز، هیچ تحقیق مستقلی در مورد جنایت الحوله انجام نگرفته است. با این حال در جلسه ۷ جون، آقایان کوفی عنان و دبیرکل فعلی سازمان ملل آقای بن کی مون اسد را مسئول این قتل عام دانستند.
• میجر ژنرال رابرت مود، رئیس هیات نظارت بر سوریه، در تاریخ ۱۶ جون، گشت‌های تیم ۳۰۰ نفره‌ی سازمان ملل را متوقف کرد و علت آن‌را «خشونت روزافزون در مناطق بحران زده» اعلام کرد. این تعلیق، درست قبل از اجلاس جی-۲۰ در مکزیک بود و فرصت دیگری به امپریالیسم داد تا اسد را نقد کند.
• عنان، در اظهارات اولیه‌ی خود کشتار الحوله را «نقطه‌ی تغییر مسیر» (tipping point) خواند. کشته‌های الحوله توسط آمریکا و ناتو مورد استفاده قرار گرفتند تا به صورت تهاجمی‌تر و علنی‌تری براندازی رژیم اسد را سازمان‌دهی کنند. مقامات آمریکا و افسران اطلاعاتی عرب، تایید می‌کنند که سازمان سیا مستقر در جنوب ترکیه، اسلحه برای ارتش آزاد سوریه ارسال می‌کند.  علاوه بر این، افراد این سازمان نفرات جدید استخدام می‌کنند و آموزش می‌دهند. (نیویورک تایمز، ۲۱ جون)
• در نتیجه «شبه‌نظامیان مخالف دولت سوریه که زمانی پراکنده و ضعیف بودند، به کمک شبکه‌ی روز به روز پیچیده‌تری از فعالان این‌جا در جنوب ترکیه در حال تبدیل به یک نیروی کارآمد جنگی هستند. این فعالان مایجتاج حیاتی شامل اسلحه، تجهیزات مخابراتی، بیمارستان‌های صحرایی و حتی حقوق سربازانی که ترک خدمت می‌کنند را با خود از مرز قاچاق می‌کنند. این شبکه نشانه‌ی تلاش برای جعل کردن یک جنبش اعتراضی است… که نه تنها می‌توانند اسد را سرنگون کنند … بلکه می‌توانند جانشین دولت او نیز شوند.» (نیویورک تایمز، ۲۶ جون).

با توجه به فیلتر بودن بامدادی در ایران، لطفا مطالب آن‌را از طریق اشتراک در خوراک آن پی‌گیری کنید. استفاده از مطالب و عکس‌های منتشر شده در وبلاگ‌ها و فوتوبلاگ‌های من به شرط «نقل قول دقیق»، «ذکر ماخذ» و «ارجاع لینک به اصل پست» بلا مانع است.

نویسنده: bamdadi

A little man with big dreams. دیدن همهٔ نوشته‌ها بر پایهٔ bamdadi