بالاخره شبکهی تلویزیونی بیبیسی فارسی راهاندازی شد. به دو دلیل این موضوع برای فارسیزبانها یک اتفاق مهم رسانهای است:
- شیکههای تلویزیونی فارسیزبان سطح پایین لوسآنجلسی و صدای آمریکا را از انحصار خارج میکند و از این به بعد فارسیزبانهایی که دوست دارند به منابع خارج از ایران دسترسی داشته باشند، مجبور نیستند سلامت روانی خود را پای این شبکهها به مخاطره بیاندازند.
- صدا و سیمای ایران (و احتمالا تاجیکستان و افغانستان) که تا امروز به لطف نداشتن رقیب جدی و انحصار حکومتی با خیال راحت هر کاری دلش میخواست میکرد مجبور میشود کیفیت تولید و پخش برنامههای خود را بالاتر ببرد و نمک ایدئولوژیکاش را هم که دیگر به شوری زده است کم کند.
اما صرفنظر از این دو مورد بسیار مهم، نباید راهاندازی شبکهی تلویزیونی فارسی زبان بیبیسی را «بیش از حد» بزرگ کرد و مطابق عادت همیشگی ما ایرانیها هیجانزده و ملتهب شد و یا اقدام به پرستش بیبیسی فارسی کرد!
فراموش نکنیم این شبکه از کجا دارد پخش میشود، و بد نیست همانطور که نکات مثبت این تحول را در نظر داریم «همواره» نیمنگاهی هم به تاریخ داشته باشیم. تاریخ معاصر ایران (و کشورهایی مانند ایران) به ما میگوید در اعتماد بیش از حد کردن به رسانههای خارجی -حتی اگر بیبیسی باشد- محتاط باشیم:
یک رسانهی فوق حرفهای مانند بیبیسی، با جذابیت گرافیکی و صوتی عالی و همینطور تنوع و کیفیت بالای برنامهها و حفظ بیطرفی «حرفهای» در پوشش خبری وقایع روزمره، به سرعت اعتماد مخاطبان «تشنهی ایرانی» را به خود جلب میکند. وقتی اعتمادها جلب شد و رسانه در عمق خانهها و قلبها نفوذ کرد، مخاطبان در برابر تزریق نامحسوس گرایشها و خطدهیهایی که «لزوما» در راستای منافع مردم ایران نیستند آسیبپذیر میشوند.
بیشتر ما جوانترها که بزرگشدهی دوران بعد از انقلاب هستیم، بیبیسی را به عنوان یک نام معتبر میشناسیم. خود من اسم بیبیسی که میآید یاد برنامههای مستند شگفتانگیز علمی میافتم و یا سریالهای داستانی یا تاریخی کمنظیر. اما فراموش نکنیم بیبیسی خبری با بیبیسی فیلمهای مستند و یا بیبیسی سریالهای تلویزیونی فرق میکند و باور بفرمایید مهمترین دلیل راهاندازی این شبکهی تلویزیونی به زبان فارسی پوشش خبری/تحلیلی آن بوده نه اینکه خواسته باشند یک کانال تلویزیونی عالی پر از از فیلمهای حیات وحش یا سریال داستانی به مردم ایران هدیه دهند.
خلاصه اینکه کانال فارسی بیبیسی بدون شک بسیار «حرفهای» و از نظر فنی کمنقص خواهد بود و آمدنش هم به آن دو دلیل که در بالا گفتم بسیار مهم است، اما درست به همان دو دلیلی که بالا ذکر شد، ظهور آن میتواند خطرناک نیز باشد:
- صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، حتی اگر اراده کند و هزار و یک جور محدودیت قدرتی و عقیدتی هم (بر فرض) از گردهاش برداشته شود باز هم نمیتواند با یک شبکهی تلویزیونی فوق حرفهای مانند بیبیسی رقابت کند.
- به خاطر خلا رسانهای در بین فارسیزبانان، این خطر وجود دارد که تلویزیون بیبیسی فارسی به سرعت اعتبار و محبوبیت بسیار بالایی پیدا کند و در این صورت دستکاری کردن افکار عمومی مردم ایران در راستای منافع انگلستان و متحدانش راحتتر میشود.
پس پیشنهاد میکنم از آمدن تلویزیون فارسی بیبیسی خوشحال باشیم، اما هیجانزده نشویم.
- تلویزیون فارسی بی بی سی: ورود به قرن بیستم »» لگوماهی
- رادیو در بحران »» سیبستان (مهدی جامی)
- تحليلها درباره بیبیسی فارسی »» خبرنگار
- چرا باید بی بی سی را جدی گرفت؟ »» احمد نجمی
- تلوزیون بی بی سی فارسی رسانه ای تحریک کننده است »» سیبستان (مهدی جامی)
توجه: به این فهرست احتمالا اضافه خواهد شد.