برچسب: سعدی

پیام بدی نیست و شعر سعدی هم زیبا و معناداره. اما مشکلش اینه که خیلی انسان‌ محوره. توجه کنید این شعر برای ما قشنگ و معناداره که اهل زمین و از بنی آدم هستیم. اما خطاب به یه موجود غیرزمینی به غیر از اون درود اولش، در مورد صلح و دوستی بنی آدم حرف می‌زنه. اما موجودات فضایی که از بنی آدم نیستن! به نظر من بهتر می‌بود اگه این پیام به جای این‌که از آفرینش بنی‌‌‌آدم و این‌که هوای هم رو دارن (دارن؟) صحبت کنه، یک پیام جهانی‌تری می‌داشت. نمی‌شد؟ 

اجازه بدین یه لحظه از سطح سمبولیک داستان دور بشیم و به سطح کاربردی اون توجه کنیم. فرض کنیم این پیام به دست موجودات هوشمند برسه و اون‌ها بتونن اون رو بخونن. حالت بدبینانه‌ترش رو در نظر بگیرید. از میان همه‌ی آن‌چه در سفینه قرار داده شده، این پیام تنها چیزیه که سالم به دست اون‌ها می‌رسه یا اون‌ها موفق می‌شن رمزگشایی‌اش کنن. فرض کنید کره‌ی زمین و انسان‌ها هم هزاران سال پیش از بین رفتن. خلاصه تنها چیزی که از زمین باقی مونده همین قسمت فارسی این مجموعه پیام‌ها باشه و باقی همه پوسیده شده باشه و غیرقابل خوانده شدن. اون وقته که به نظرشون میاد با تمدنی طرف هستن که با وجودی که سفینه به اعماق کهکشان پرتاب کرده (گیرم ده‌ها یا صدها هزار سال قبل) اما کاملا روی خودش متمرکز بوده. 

شاید بگین مگه می‌شه انسان‌محور نبود؟ درسته که ما محدود به زبان و فرهنگ و مختصات انسانی هستیم، اما توی پیامی که به موجودات هوشمند احتمالی دیگه می‌فرستیم می‌تونیم سعی کنیم «اون‌ها رو هم ببینیم و کمتر خودمحور باشیم». نگاهی به ترجمه‌ی فارسی سایر پیام‌ها انداختم که ببینم کدام‌یک از اون‌ها کمتر انسان‌محور هستند. متاسفانه پیام فارسی با همه‌ی زیبایی‌ای که شعر سعدی داره، شاید انسان‌محورترین پیامی باشه که توی این مجموعه قرار داده شده. اگر این پیام فقط به آن جمله‌ی اول منحصر می‌شد شبیه خیلی از پیام‌های دیگر می‌شد که به سلام و درود و امثال آن اکتفا کرده‌اند. اما شعر سعدی آن‌ را زمینی و انسان‌محور می‌کند، بدون کوچکترین نشانه‌ای از وجود موجودی هوشمند به غیر از بنی‌‌آدم. اگه قرار باشه اون موجودات فرضی کذایی شخصیت اقوام زمینی رو از روی پیام‌هاشون حدس بزنن، احتمالا به این نتیجه می‌رسن که فارسی‌زبان‌ها خودخواه‌ترین قوم زمین هستن (البته پیام ترکی هم اوضاش زیاد جالب نیست چون از انسان‌محور هم بالاتره، ترک‌زبان محوره!). در ضمن نمی‌دونم شما هم این برداشت رو دارید یا خیر، اما پیام فارسی از یه جهت دیگه هم با پیام‌های دیگه فرق می‌کنه. یه ذره انگار ادعاش می‌شه!

بخونید و خودتون قضاوت کنید:

• سومری: امیدوارم همه خوب باشند
• یونانی باستان: درود بر تو،‌هرکه هستی. ما با نیت دوستی آمدیم، برای آنان‌که دوست هستند.
• پرتغالی: آرامش و شادی به همه
• کانتونیز: چطورید؟ برای شما آرامش،‌ شادی و سلامتی آرزومندم
• اکدی: امیدوارم همه خوب باشند
• روسی: سلام! من به شما خوش‌آمد می‌گویم!
• تایلندی: سلام دوستان دوردست. ما از اینجا به شما درود می‌فرستیم
• عربی: سلام به دوستان ما در ستاره‌ها. شاید زمان ما را به یکدیگر برساند
• رومانیایی: درود به همه
• فرانسوی: سلام به همگی
• برمه‌ای: خوب هستید
• عبری: شالوم
• اسپانیایی: سلام و درود به همگی
• اندونزیایی: عصربخیر خانم‌ها و آقایان. بدرود تا دیداری دیگر
• کچوا: سلام به همگی از زمین،‌ به زبان کچوا
• پنجابی: به خانه خوش آمدید. دیدار شما باعث خوشحالیست
• هیتی: درود
• بنگالی: سلام! بگذارید آرامش و صلح در همه جا حکمفرما باشد
• لاتین: درود بر تو،‌هرکسی که هستی؛ ما با نیت خوب آمده‌ایم و با خود صلح را به فضا آورده‌ایم
• آرامی: سلام
• هلندی: درود صمیمانه به همه
• آلمانی: درود صمیمانه به همه
• اوردو: آرامش و صلح بر شما. ما ساکنان زمین بر شما درود می‌فرستیم
• ویتنامی: درود صمیمانه به شما
• ترکی: دوستان ترک‌زبان عزیز، باشد که احترام صبحگاهی بر سرتان باشد
• ژاپنی: سلام. خوب هستید؟
• هندی: سلام از سوی ساکنان این دنیا
• ویلزی: سلامتی برای شما،‌ اکنون و همه‌وقت
• ایتالیایی: درود و آرزوهای بسیار
• سینهالی: زنده باشید
• نگونی (زولو): به شما درود می‌گوییم،‌ ای بزرگان. و زندگی درازی برای شما آرزومندیم
• سوتو (سسوتو): سلام بر شما،‌ ای بزرگواران
• وو: بهترین آرزوها برای همه شما
• ارمنی: درود،‌ به تمام کسانی که در جهان هستند
• اسپرانتو: ما می‌کوشیم که با صلح و آرامش با تمام مردم دنیا و جهان زندگی کنیم
• کره‌ای: چطورید؟
• لهستانی: خوش آمدید ای موجودات فراسوی جهان
• نپالی: برای شما از زمین آینده خوبی را آرزومندیم
• چینی ماندارین: چطورید؟ ما خیلی دوست داریم شما را ببینیم. اگر می‌توانید بیایید و ما را ببینید.
• ایلا (زامبیا): ما برای همه خوبی آرزومندیم
• سوئدی: سلامی از سوی یک برنامه‌نویس کامپیوتر از دانشگاه شهر کوچک ایتاکا در زمین
• نیانجا: چطورید ای مردمان سیاره‌های دیگر؟
• گجراتی: سلامی از سوی یک آدم ساکن سیاره زمین. با ما تماس بگیرید
• اوکراینی: ما از جهان خود به شما درود می‌فرستیم و برای شما شادی،‌ سلامتی،‌ خوبی و زندگی طولانی آرزومندیم
• فارسی: درود بر ساکنین ماورای آسمان‌ها. بنی‌آدم اعضای یک پیکرند که در آفرینش ز یک گوهرند. چون عضوی به‌درد آورد روزگار، دگر عضوها را نماند قرار.
• صربی: ما برای شما بهترین‌ها را آرزومندیم، از سیاره زمین
• اوریه: درود به ساکنان جهان از زمین،‌ سومین سیاره منظومه شمسی
• گاندا (لونادا): سلام به تمام مردم جهان. خدا به همه آرامش و صلح دهد
• مراتی: درود. مردم زمین برای شما آرزوهای خوب می‌فرستند و برای شما امید آینده خوبی را دارند
• آموی (لهجه مین): دوستاین فضایی،‌ چطورید؟ آیا غذا خورده‌اید؟ بیایید و به ما سر بزنید اگر می‌توانید
• مجاری: ما به زبان مجاری به تمام موجودات دوستدار صلح در جهان درود می‌فرستیم
• تلگو: درود. بهترین آرزوها از سوی تلگو زبانان زمین
• چکی: دوستان عزیز،‌ ما بهترین‌ها را برای شما آرزومندیم
• کانارا: درود. از سوی کانارا زبانان،‌ بهترین آرزوها
• راجستانی: سلام به همگی. ما اینجا شادمانیم، شما نیز آنجا خوشحال باشید
• انگلیسی: سلامی از سوی کودکان سیاره زمین

پی‌نوشت: پیام فارسی چه می‌توانست باشد؟ پیشنهاد ادبی‌ای دارید که جهانی باشد؟

پی‌نوشت: دوستی در کامنت تاکید کرده‌اند که ترجمه‌ی فارسی پیام ترکی دقیق نیست. ترجمه‌ی دقیق‌تر به این صورت است: «دوستان عزیزی که ترکی متوجه می‌شید…» که دراین صورت مشکل یاد شده در بالا را نخواهد داشت.