در خبرها خواندم که «وبگاه ویکیپدیا» با حدود 180000 درخواست برای حذف تصویرهای باستانی حضرت محمد از مطالب این وبگاه مواجه شده است. با وجودیکه این تصاویر برای برخی مسلمانان ناراحت کننده و اهانت به مقدسات تلقی میشود، ویکیپدیا نیز دغدغه دفاع از آزادی اطلاعات و ایدهها را دارد و نمیخواهد خط قرمز «آزادی اطلاعات» را بشکند.

تصویر پیامبر اسلام را در حال پادرمیانی در مناقشه سنگسیاه در خانه کعبه نشان میدهد.
برخی از مسلمانان اعتقاد دارند «تصویرگری از چهره پیامبر» مجاز نیست و بیاحترامی به ایشان تلقی میشود. از سوی دیگر، مدیران «ویکیپدیا» (و بسیاری از کاربران آن) اعتقاد دارند نمیتوان چنین اطلاعاتی را صرفا به خاطر اینکه عدهای آنرا بیاحترامی میدانند از یک دانشنامه عمومی حذف کرد.

ویکیپدیا در حال حاضر صفحه مربوط به حضرت محمد را قفل کرده است و نوشته تا وقتی اختلافات برطرف نشود آنرا باز نخواهد کرد.
نکته قابل توجه این است که این تصاویر جملهگی از میان آثار اسلامی مربوط به ایران و عثمانی انتخاب شدهاند و تولید کنندهگان آنها خود مسلمان بودهاند. بسیاری از این تصاویر از آثار مهم هنری مذهبی دوران خود محسوب میشوند:
یکی از تصاویر بحثبرانگیز یک مینیاتور ایرانی مربوط به قرن شانزدهم است. در میان این تصویر چهره پیامبر در حال «معراج» تصویر شده است.
در صفحه ویژهای که مخصوص بحث و بررسی درباره این موضوع است اشاره شده:
ویکیپدیا تصدیق میکند برخی از گروههای مسلمان اعتقادات فرهنگیای دارند که آنها را از نمایش تصاویر پیامبر اسلام یا پیامبران دیگر منع میکند. اما این اعتقادات در میان همه مسلمانان یکسان نیست و به عنوان مثال گروههای «شیعه» که اگرچه مخالف چنین تصاویری هستند اما در این زمینه کمتر سختگیری میکنند.
مرز میان «آزادی اطلاعات» و «حریم اعتقادات و مقدسات مردمان مختلف» کجاست؟
سئوال اساسی این است: مرز میان «آزادی اطلاعات» و «حریم اعتقادات و مقدسات مردمان مختلف» کجاست؟ آیا باید از «آزادی اطلاعات» تحت هر شرایطی دفاع کرد؟
فکر میکنم بشر امروز حتی در مفهوم آزادی نیز دچار نوعی تعصب است. در بسیاری از جوامع در حال توسعه هنوز مفاهیم اولیه آزادی جا نیفتاده و به شدت سرکوب میشود. در چنین شرایطی هر گونه حمایت از «نظارت بر اطلاعاتی که ممکن است برای گروههایی از مردمان اهانتآمیز تلقی شود» به سادهگی برچسب «محدود کردن آزادی» میخورد. از سوی دیگر نمیتوان اطلاعات مرجع و مهمی مانند اسناد تاریخی را حذف کرد و از دسترس محققین دور نگاه داشت. شاید بهتر باشد ویکیپدیا برای ارائه چنین مطالبی راهکردی بیاندیشد. مثلا این تصاویر در صفحه اصلی نمایش داده نشوند ودر صورتی که کاربری مایل به دیدن آنها باشد به صفحه ویژهای مراجعه کند.
تصویر مربوط به قرن پانزدهم پیامبر را در حال خواندن قرآن و دعوت به اسلام نشان میدهد.
موضعگیری شفاف
از همین الان برای اینکه توسط «متعصبهای راه آزادی» به «جرم مخالفت با آزادی» و یا «متعصبین مذهبی» به جرم «حمایت از ویکیپدیای بیبند و بار» محاکمه و اعدام نشوم، تاکید میکنم به هیچوجه منظور من این نیست که این تصاویر حذف شوند یا بمانند. این خبر بهانهای شد که کمی به این موضوع فکر کنم (کنیم) و منظور اینجا محکوم کردن یا جانبداری نبوده و نیست. با این وجود ته دلم دوست ندارم تعداد زیادی از آدمها ناراحت باشند. ای کاش در این زمینه روش حذفی در پیش گرفته نمیشد و ویکیپدیا به جای پافشاری بر موضع خود به دنبال راه حل مناسبی میگشت.
مشترک خوراک بامدادی شوید
کامل
فقط مطالب
فقط لینکدونی