با اصطلاح «رسانههای ارتباط جمعی» (Mass Media) یا «رسانههای گروهی» که حتما آشنا هستید. رسانههای گروهی در واقع همان رسانههای سنتی مانند روزنامه، رادیو، تلویزیون و وبگاههای خبری هستند که از طریق شبکه خبرگزاریهای جهان تغذیه میشوند و سلطان بیرقیب عرصه اطلاعرسانی و سرگرمی در سالهای قرن بیستم بودند (و تا حد زیادی هنوز هم هستند).به تدریج و با ظهور اینترنت و تعمیق فنآوری و گسترش ضریب نفوذ کاربرد آن شاهد ظهور گونه جدیدی از رسانهها هستیم که از آن به عنوان رسانههای نوین (New Media) یا «رسانههای اجتماعی» (Social Media) یاد میکنند.
هزار چهره و یک باطن:
مفهوم «رسانه اجتماعی» لزوما محدود به عرصه خبر نمیشود و به طور کلی شامل هرگونه استفاده از فنآوریهای شبکه است که با استفاده از «ارتباطات اجتماعی» به «تولید متن، تصویر، فیلم، … » بپردازد.
همچنین شبکههای اجتماعی (Social Networking) مانند FaceBook یا Orkut فقط یکی از انواع رسانههای اجتماعی هستند. رسانههای اجتماعی میتوانند به صورت وبلاگها، ویکیها، وبگاههای اشتراک تصویر و فیلم مانند flickr یا YouTube، اشتراک وضعیت لحظهای کاربران مانند twitter، اشتراک خبر مانند بالاترین، اشتراک وقایع و قرارها مانند Upcoming، اشتراک بوکمارکها مانند del.ico.us و دهها صورت دیگر جلوهگر شوند.
صورتهای مختلف رسانههای اجتماعی (Social Media)
با وجود اختلاف ظاهری میان انواع مختلف «رسانههای اجتماعی، آنها در یک خصوصیت مهم مشترک هستند و آن «به اشتراک گذاشته شدن اطلاعات» و «تولید اطلاعات به صورت گروهی» است.
خصوصیات (برتریهای) رسانههای اجتماعی:
- قابلیت بهروز رسانی سریع: یک روزنامه چاپ شده نمیتواند محتوای خود را عوض کند یا اخبار جدید را به سرعت منتشر کند. در صورتیکه یک وبلاگ (یکی از سمبلهای رسانههای اجتماعی) میتواند به سرعت به روزرسانی شود.
- قابلیت کامنتگذاری و ارتباط متقابل: خوانندهگان روزنامه یا شنوندهگان رادیو نمیتوانند نظرات خود را ذیل مطالب مختلف بیان کنند (دستکم در اغلب موارد)، حال آنکه این امکان در وبلاگها وجود دارد. (قابل بحث…)
- سنجش محبوبیت مطالب: برخلاف رسانههای سنتی، نویسنده یک وبلاگ میتواند از میزان نسبی محبوبیت نوشته (یا عکس، …) خود آگاه شود. مثلا تعداد خوانندهگان یک مطلب خاص، تعداد کامنتها، تعداد دیگها و …
- دسترسی کامل به بایگانی: فنآوریهای «رسانههای اجتماعی» امکان دسترسی کاربران به بایگانی مطالب را فراهم میکنند. چنین امکانی در مورد مطالب رسانههای سنتی مانند روزنامههای چاپی یا رادیو وجود ندارد.
- مطالب ترکیبی به کمک متن، صوت، تصویر، فیلم، …: در یک روزنامه فقط متن و تصویر قابل ارائه است. در رادیو فقط صوت. اما در یک رسانه اجتماعی مانند وبلاگ میتوان مطالب را به صورت ترکیبی از متن، صوت، تصویر، فیلم و انیمیشن ارائه کرد.
- آزادی عمل مولف: برخلاف رسانههای جمعی کلاسیک که مولفین قبل از انتشار مطالب خود باید از «سردبیر» یا رئیس خود اجازه کسب کنند، مولفین رسانههای اجتماعی مختارند هر مطلبی را که تمایل داشتند در زمان دلخواه و با فرم مورد نظرشان منتشر کنند. تصور کنید روزی شما وارد دفتر شبکهCNN شوید و بگویید: «سلام! من یک ویدئوی جالب دارم. لطفا آنرا پخش کنید!»
- ارزان بودن، فراگیر بودن: راهاندازی یک شبکه تلویزیونی یا روزنامه نیازمند سرمایه و انرژی زیادی است که از عهده بیشتر افراد جامعه حتی کسانی که حرف زیادی برای گفتن دارند بر نمیآید. اما «رسانههای نوین» ارزان و ساده هستند و هر فردی که دارای «سواد شبکهای» باشد میتواند «شبکه نوین» خود را راهاندازی کند و «صدایش» را به گوش دیگران برساند.
- نامحدود بودن از نظر زمان ارائه و حجم مطالب: این یکی از مهمترین خصوصیات رسانههای اجتماعی است. «رسانههای گروهی» سنتی جملهگی دارای محدودیتهای ویژهای از نظر زمان یا حجم مطالب ارائه شده دارند. مثلا یک شبکه تلویزیونی محدود به 24 ساعت شبانه روز است، اما شما میتوانید بیشتر از 24 ساعت فیلم در یک شبانهروز در YouTube منتشر کنید. به این ترتیب رسانههای نوین در حال عوض کردن زیربنایی مفهوم «زمان رسانهای» هستند.
- قابلیت تکثیر، دسترسی، استفاده مجدد و ارجاع: رسانههای نوین قابل لینکدهی هستند و به راحتی میتوان از مطالب آنها استفاده مجدد کرد. به عنوان مثال من میتوانم به کمک یک لینک ساده شما را به هر مطلبی که مایل باشم ارجاع دهم (چه صوتی باشد چه متنی چه تصویری،…). همچنین مطالب را میتوانم به صورت خوراک منتشر یا تکثیر کنم. امکانی که در رسانههای سنتی وجود ندارد. نویسندهگان وبلاگهای دیگر میتوانند در صورت تمایل به مطالب من ارجاع دهند یا در مورد آنها در وبلاگ خود بنویسند. امکانی که در رسانههای سنتی وجود ندارد.
رسانههای اجتماعی: نوعی خبرگزاری دهان به دهان هستند که به سادهگی محدود نمیشود!
- قابلیت شبکهسازی و دریافت اطلاعات از سرویسهای دیگر: این هم یکی از خصوصیتهای بنیادی و بسیار مهم رسانههای نوین یا رسانههای اجتماعی است. رسانههای نوین میتوانند مطالب یا اطلاعات را از منابع مختلف و به صورت همزمان ارائه دهند. مثلا مطالب ستون سمت راست وبلاگ من از سرویسهای مختلفی مانند Google، del.ico.us یا AideRSS ارائه میشود.
- غیرمتمرکز بودن منابع خبری نوین: رسانههای اجتماعی و نوین امکان ابراز عقیده بخش بزرگتری از مردم جامعه را ایجاد میکند. اگر در رسانههای سنتی فقط عده محدودی مولف یا خبرنگار اجازه نشر افکار و عقاید خود را دارند، در رسانههای نوین این پتانسیل وجود دارد که همه مردم افکار و عقاید خود را منتشر کنند. اگر در دهههای قبل مردم برای کسب اخبار و اطلاعات مربوط به جنگ ویتنام مجبور بودند به تعداد انگشتشماری رسانه جمعی «اعتماد» کنند (خبررسانی متمرکز)، امروز میتوانند اخبار مربوط به عراق یا افغانستان را مستقیما از طریق متن یا تصویری که «مردم عادی» این کشورها در وبلاگها یا صفحههای شخصی خود منتشر میکنند دنبال کنند (خبررسانی غیرمتمرکز).
- خبرگزاری دهان به دهان، همه چیز را همهگان میدانند: رسانههای اجتماعی میتوانند به صورت نوعی خبرگزاری عمل کنند که میتوان به آن عنوان «خبرگزاری دهان به دهان» داد. تصور کنید نویسنده یک وبلاگ به موضوع جالب توجهی برخورد میکند و آن را در وبلاگ خود منتشر میکند. خوانندهگان وبلاگ او مطلب را به اشتراک میگذارند، یا در مورد آن مینویسند، یا به آن در وبلاگ خود لینک میدهند. خوانندهگان این وبلاگها به نوبه خود به آن لینک میدهند یا در وبلاگهای خود مینویسند. به این ترتیب خبر به صورت دهان به دهان (بخوانید وبلاگ به وبلاگ!) پخش میشود. این شیوه خبرپراکنی به صورت ذاتی با شیوه خبرپراکنی سنتی که اخبار از مراکز رسمی و مشخص منتشر میشود فرق دارد.ممکن است گروهی «به درستی» کیفیت یا سندیت اینگونه خبررسانی را به پرسش گیرند. هرچه باشد ممکن است اخبار یا مطالب دروغ یا چرند نیز به صورت دهن به دهن منتشر شود. اما نباید فراموش کرد وجود این شبکه اطلاعرسانی مردمی و غیرمترکز و غیررسمی میتواند در بسیاری از موارد «اتفاقات مهمی» را که «مراکز قدرت و رسانه» سعی در پنهان کردن آن از مردم دارند افشا کند و به این ترتیب میتواند مانند یک اهرم فشار اجتماعی از سوی مردم برای وادار کردن «حاکمیت» به «پاسخگویی بیشتر» تبدیل شود.
رسانههای نوین «خبرگزاری همه مردم جهان» هستند.
خبرگزاری مردم جهان
بدون تردید در حال مشاهده پدیده نوظهوری در عالم ارتباطات هستیم که از چند دهه پیش آغاز شد و احتمالا تا چند دهه دیگر به اوج خود خواهد رسید. پدیدهای که قرنهای بعد به عنوان «دورهای سرنوشتساز و کلیدی» از آن یاد خواهند کرد. برای اولین بار در تاریخ «ممکن» است «مردم» ابزاری را به دست بیاورند که بتواند با ابزارهای «کنترل فکر دستگاههای قدرت» رقابت کند. به امید روزی که «خبرگزاری نوظهور مردم جهان» درب دکان دروغ و سودجویی «اقتدارگرایان غیرپاسخگو» را در سراسر جهان تخته کند.
مطالب این وبلاگ را از طریق خوراکخوان دنبال کنید.
مشترک خوراک بامدادی شوید
کامل
فقط مطالب
فقط لینکدونی
کاش منابعای را که نوشتهتان بر اساس آن کار شده ذکر میکردید.
لایکلایک
خیلی باحال بود .. خسته نباشید .
———-
http://www.SorenPhoto.com
اولین و بهترین وب سایت عکس ایرانیان
لایکلایک
خسته نباشید
واقعا هیجان انگیز بود …..
لایکلایک
good
http://www.p30mobsite.coo.ir
لایکلایک
بسیار کامل خصوصیاتهای اینگونه رسانه های نوین را بیان کردید ولی شاید نگاهی متضاد از منظری دیگر چندان بی فایده نباشد
تراکم اطلاعات بدین نحوه تا چه اندازه بر خرمندی خواننده تاثیر گذار است ، همه ما با انبوه فایلهایی که برای خواندن save کرده ایم آشنا هستیم ولی واقعاً تا چه اندازه توانسته ایم به دقت به بررسی اندکی از آنها برسیم
همه ما بین ذخیره اطلاعات دیجیتالی و محفوظات مغزی تفاوت میگذاریم ولی تصور میکنم باید تفاوتی بزرگتر بین همان محفوظات مغزی و توان تجزیه و تحلیل که بخشی از خردمندی است در نظر بگیریم
به بیان دیگر میتوان استدلالهایی را بر مبنای توسل به عواطف و یا مرجعیت و یا شخص ستیزی و یا هرگونه مغالطه سوبژکتیوی انجام دهیم که صحت نداشته باشد ولی بعلت همان خواصی که شما برای اینگونه رسانه ها ذکر کرده اید تاثیر گذار باشد ، البته موقتی و سطحی
باز هم ممنون و میبخشید بابت طولانی شدن نظر
لایکلایک
@ آذرشب:
ممنون از کامنت خوبت. کامنتهای خوب هر چه طولانیتر بهتر
مشکلی که ذکر کردی به نوعی درسته و البته فکر میکنم به آموزش و تربیت ما بستگی داره. ما هنوز به فرهنگ کاغذی تعلق داریم و شیوه خواندن دیجیتال هنوز در فرهنگ بشری جا نیفتاده. شاید نوادهگان ما بهتر بتونن از میان انبوه اطلاعات دیجیتال مطالب رو تشخیص بدن و درک کنن.
بذاز اینطوری بگم. همان «سوژهای» که شما ازش صحبت میکنی با ظهور فنآوریهای ارتباطی نوین عوض میشه. مثلا چند صد سال پیش پیدایش صنعت چاپ نگاه بشر رو به دنیای اطراف تحت تاثیر خود قرار داد و «سوژه» را عوض کرد. فنآوریهای شبکهای و محتویات دیجیتال هم اینکار رو خواهند کرد. البته به تدریج. شاید چند دهه دیگه بهتر بشه در این مورد نظر داد.
لایکلایک