حدودا دو هفته پیش، آقای اویگن پولی مخترع «کنترل از راه دور تلویزیون» درگذشت. اعتراف میکنم که در مورد این اختراع مهم و نقش آن در تاریخ معاصر رسانهها چندان فکر نکرده بودم. اما کنترل از راه دور، نقشی فراتر از یک اختراع رفاهی ساده بازی کرده است.
همانطور که نویسنده این مقاله شرح داده، کنترل از راه دور یک وسیله انقلابی بوده است. تا قبل از اختراع آن، بیننده تلویزیون به نوعی محکوم بود تا یک کانال تلویزیونی خاص را تماشا کند و زحمت حرکت به سمت دستگاه تلویزیون و عوض کردن دستی کانال باعث میشد زمان بیشتری را پای یک کانال معین صرف کند و بر فرض هم که دقایقی از برنامههای آن کانال خوشش نمیآمد (فرضا موقع آگهیهای بازرگانی) همانجا روی مبل جا خوش میکرد. در حالی که با آمدن کنترل از راه دور، ببیننده این اختیار را پیدا کرد که در کسری از ثانیه کانال تلویزیونی را عوض کند. تلویزیون دیگر یک رسانهی صد در صد یکجانبه نبود و مخاطب نیز دیگر منفعل نبود.
به نوعی، همانطور که بعدها ما یادگرفتیم «صفحات وب را مرور کنیم»، کنترل از راه دور به مادران و پدران ما این امکان را داد که «کانالهای تلویزیون را مرور کنند». از لحظه فراگیر شدن کنترل از راه دور، اتفاق بزرگی در رسانه تلویزیون افتاد: کاربران مخاطب محض نبودند، آنها میتوانستند انتخاب کنند.
درست است که این انتخاب، محدود به کانالهای موجود بود، اما به هر حال انتخاب بود. برنامهسازان و دستاندرکاران آگهی و سرگرمی، باید استراتژی خود را عوض میکردند تا بتوانند مخاطبی را که هر لحظه میتوانست کانال را عوض کند، پای کانال خود نگاه دارند.
کنترل از راه دور آغاز عصر «ارتباط متقابل» در رسانههای جمعی بود.
با توجه به فیلتر بودن بامدادی در ایران، لطفا مطالب آنرا از طریق اشتراک در خوراک آن پیگیری کنید. استفاده از مطالب و عکسهای منتشر شده در وبلاگها و فوتوبلاگهای من به شرط «نقل قول دقیق»، «ذکر ماخذ» و «ارجاع لینک به اصل پست» بلا مانع است.