چگونه رسانه‌های در خدمت جنگ، افکار عمومی مردم جهان را به سمت خشونت سوق می‌دهند؟ با شکل دادن افکار عمومی از طریق هیولاسازی (demonisation) و ایجاد رعب و وحشت عمومی. به تدریج که افکار عمومی مردم نسبت به یک شخص، یک گروه (مثلا مسلمانان) یا یک کشور منفی شد و وحشت در دل‌هایشان ریشه دواند زمینه برای حرکت‌های گسترش‌طلبانه‌ی بعدی مانند جنگ فراهم می‌شود.
یک نمونه‌ی کوچک ولی مهم را مرور کنیم. اینجا بحث من این واقعیت نیست که رئیس‌جمهور ایران خودش هم بهانه‌های زیادی به دست مخالفان ایران می‌دهد. تاکید روی آن سوی ماجراست که چقدر موذیانه به کمک ابزار رسانه‌ای بر علیه ایران فضاسازی می‌کنند.
برنامه‌ی «60 دقیقه‌ی شبکه‌ی خبری سی‌بی‌اس» (CBS 60 minutes) از شهرت و محبوبیت خاصی در آمریکا برخوردار است. در یکی از این برنامه‌ها (سال 2006) مایک والاس مجری برنامه با محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور ایران مصاحبه کرد. مدیران برنامه اما صحبت‌های او را در چند قسمت مهم سان….س….ور کردند تا وی برای مخاطبان آمریکایی فردی بی‌منطق و جنگ‌طلب جلوه کند.
لینک در یوتیوب، اگر نمی‌توانید یوتیوب را ببینید: فیلم کامل یا فیلم اصلی که در سی‌بی‌اس پخش شد
نمونه‌ی قسمت‌هایی که حذف شده را با رنگ زرد مشخص کرده‌ام:
مجری: شما خیلی در طفره رفتن از پاسخ ماهر هستید؛ پاسخ سئوال مرا ندادید. اسرائیل از روی نقشه حذف شود، چرا؟
احمدی‌نژاد: عجله نکنید. به آن هم می‌رسیم.
مجری: عجله ندارم.
احمدی‌نژاد: من فکر می‌کنم دولت اسرائیل یک دولت ساختگی است و درباره‌ی راه‌حلش هم توضیح داده‌ام. راه‌حلش دموکراسی است. ما بارها گفته‌ایم که باید به مردم فلسطین اجازه داده شود نظرشان را در یک همه‌پرسی آزاد و عادلانه بدهند و این را با انگیزه‌ی رسیدن به یک صلح پایدار می‌گوییم. ما در این منطقه از جهان صلح ماندگار می‌خواهیم. صلح ماندگار هم فقط وقتی ایجاد می‌شود که نظر مردم تامین شده باشد.
بنابراین ما گفته‌ایم که به مردم فلسطین اجازه دهید که در رفراندوم شرکت کنند و دولت مورد نظرشان را انتخاب کنند و البته جنگ نیز پایان یابد. چرا مانع این مساله می‌شوند؟ حتی دولت خودگردان فلسطین که توسط مردم انتخاب شده هر روز مورد حمله قرار می‌گیرد، مقامات بالایش دستگیر یا ترور می‌شوند. دیروز سخن‌گوی مجلس فلسطین را دستگیر کردند، توجه کنید: انتخاب شده توسط مردم! چند وقت دیگر این وضعیت می‌تواند ادامه یابد؟
ما فکر می‌کنیم به این موضوع باید ریشه‌ای‌تر نگاه کرد. ما اعتقاد داریم دولت آمریکا کورکورانه از این دولت اشغال‌گر [اسرائیل] حمایت می‌کند. آمریکا باید حمایتش را متوقف کند، به مردم اجازه‌ی مشارکت در انتخابات آزاد و عادلانه بدهد . نتیجه‌ی انتخاب آن‌ها هر چه باشد، ما هم می‌پذیریم.
در مصاحبه‌ی کامل، رئیس‌جمهور ایران کاملا منطقی و خونسردانه به پرسش‌های مجری پاسخ می‌دهد. حتی به نظرتان می‌رسد که مجری عصبی شده یا بی‌طرفی‌ای را که یک روزنامه‌نگار باید داشته باشد ندارد. اما طبیعی است که اگر صحبت‌های رئیس‌جمهور ایران کامل منتشر نشود، این‌طور به نظر مخاطبان می‌رسد که او در پاسخ‌گویی کم آورده و یک آدم بی‌منطق و احتمالا خطرناک است که فقط با زبان زور می‌شود با او حرف زد.
نکته:
والاس در همان سال به خاطر همین مصاحبه‌ی دست‌کاری شده جایزه‌ی امی (Emmy) دریافت کرد.
آيا نمونه اين سانسور در ايران وجود ندارد ؟
آيا اين يك نوع حرفه اي بودن در صنعت اخبار به شما نميرود ؟
خبر سازي خود حرفه اي مي باشد !
دوست داشتندوست داشتن
فکر می کنم تمام کشور ها از رسانه هاشون برای القا دیدگاهاشون به مخاطبان استفاده می کنند.
دوست داشتندوست داشتن
اینجا که کار از سانسور هم می گذره . اصلا یه چی دیگه می ذارن تو دهن طرف. بعدشم یکی نیست بیاد به این آقای محترم بگه وقتی می گه اسرائیل باید از رو نقشه محو بشه یعنی چطوری محو بشه ؟! با یابا دابا دوو گفتن و اجی مجی کردن !! خب معلومه طرف تنش می خاره و انقدر مغزش قد نخوده که نمی فهمه این حرفایی که می زنه نه تنها خودشو بلکه ملتشو مضحکه ی خاص و عام می کنه. آخه نیس خیلی به مسائل و مشکلات ملت خودش رسیدگی کرده می خواد بره فلسطینیا رو از شر اسرائیلیا رها کنه ؟ هر کی ندونه خود ما می دونیم که احمدی نژاد بوی جنگ می ده …
دوست داشتندوست داشتن
من اين مصاحبه رو نديدم ولي مصاحبه آقاي احمدي نژاد رو با يه تلويزيون فرانسوي ديدم نتونستم تحمل كنم.
مصاحبه خبري ايشون رو بعد از اون جريان دانشگاه كلمبيا هم ديدم. اين يكي جالبتر بود. خبرنگاري از كشور افغانستان از ايشون پرسيد چرا دولت شما مهاجرين افغاني رو به كشورشون برميگردونه (طوري كه القا كنه اين كار با حقوق بشر سازگار نيست يا يه چيزي تو همين مايه ها). جناب رييس جمهور جواب داد (و اين دقيقا حرفي است كه زد): «ميگن مهمون اومد تو خونه انقدر موند كه شد صاحبخونه!» فكر ميكنم 200 نفر خبرنگار اونجا بود.
واقعيت اينه كه ايران هر كاري كرده باشه با افغاني هاي مهاجر بدرفتاري نكرده و جناب رييس جمهور به راحتي ميتونست اين موضوع رو به صورت كاملا منطقي براي اون خبرنگار (و در نتيجه تمام دنيا) توضيح بده ولي اين كار رو نكرد و حرفي زد كه واقعا شايسته يك رييس جمهور نيست.
در نهايت منظورم اينه كه اون منطق و خونسردي كه شما ميفرماييد من در سخنان رييس جمهور نديدم. نمونه اش هم همين ماجراي جديد ترور ايشون توسط دولت آمريكا در عراق.
در عين حال تا جايي كه من ميدونم CBS مجموعه خصوصيه كه جزو «رسانه‌های در خدمت جنگ» حساب نميشه و برنامه سازيش تابع عرضه و تقاضا است.
به نظرم اگر جسارت نباشه مثال خوبي انتخاب نكرديد. Fox News، Wall Street Journal، New York Post … مثالهاي بهتري ميشد.
دوست داشتندوست داشتن
گر چه با این حرفتون که رسانه ها به راحتی می تونن بر افکار مردم تاثیر بذارن (و بدیهی به نظر می رسه) و اونها رو در هر جهتی که می خوان سوق بدن موافقم ولی اینجا هم همینطوره نه کار اونها رو می پسندم نه اینها رو بیشتر سیاستمداران با مردم همچون عروسکهای خیمه شب بازیشون رفتار می کنن چه ایران چه اونجا ! انگار این هم از خاصیتهای قدرته !
بعضی کلمه هاش جا مونده بود!
یک لطف هم بکنید گفتید رنگ زمینه وب لاگ رو عوض کنم می خوام به جز نوارها زمینه اش سفید بشه راهنمایی لطفننننننن!
دوست داشتندوست داشتن
تازگی ها نمی فهمم که با چه دیدی باید به این سانسور ها نگاه کنم . خوبن یا بد . دولت ها حق دارن استفاده کنن از رسانه یا اسم این قضیه سوئ استفاده است . متاسفانه تو همه جای دنیا هم هست . ( شایدم متاسفانه لازم نبود نمی دونم )
دوست داشتندوست داشتن
چهار کامنت اول تقریباً همان حرفهایی هستند که من هم می خواستم در این کامنت بنویسم!
دوست داشتندوست داشتن
اول بگذارید در مورد نظرات نظر بدهم:
دیده می شود که بر شمردن نمونه کوچکی از سانسور در غرب حامیان آن ها را به واکنش وا می دارند و مثلا می گویند مگر در اینجا سانسور نیست( معلوم نیست از کی تا حالا ایران، الگوی غربی ها شده، که آن ها بحواهند کارهایشان را با ایران توجیه کنند؟!!) اصولا غرب دروغینی که در همین رسانه های تحریف گر ساخته اند، آنقدر با واقعیت فاصله دارد که بعضی ها ترجیح می دهتد فقط و فقط در مورد بدی های ایران حرف بزنند و به خاطر تعصب به غرب واکنش عصبی نسبت به آن نشان دهند.
در مورد » محو اسرائیل از نقشه» لینک زبر را دنبال کنید تا ببینید وقتی صخبت تبلیغ دروغین علیه ایران عزیز است؛ چه آزادی های را که پابمال آن نمی کنند و چه تخریب هایی که علیه رییس جمهور این مملکت انجام نمی دهند و وقتی پای حقیقت و حرف راستینی که زده شده پیش می آید چقدر درغگو و رسوا می شوند و متاسفانه هزینه این حیله آن ها را چه کسی جز ملت عزیز ایران می دهد:
http://www.asriran.com/view.php?id=45863
خواهش می کنم کلاه خود را قاضی کنید وببینید این وسط چه کسی گناهکار اصلی است؟
دوست داشتندوست داشتن
شاهين:
اول اينكه (با كلاه قاضي شده) اين وسط گناهكار اصلي سخنان رييس جمهور بود. اين موضوع كاملا مشخصه. مسلمه كه وقتي اولين مقام رسمي كشور در شرايطي كه جنگ طلبها در دنيا روي ايران تمركز كردند، خيلي ساده بهانه براي توجيه جنگ به دستشون ميده از اين فرصت سواستفاده ميكنند. بعد از اون قضيه بوش و دار و دسته اش در تك تك سخنرانيهاشون در مورد ايران گفتند دولتي كه ميخواد اسراييل رو نابود كنه … به نظر من اون هزينه اي كه شما ميفرماييد ملت ايران بابت سخنان نابجا داره ميده نه به خاطر ترجمه بحث دار هفت تا كلمه. اينكه دولت اسراييل و آمريكا و رسانه هاي راستي تندرو دنيا اين موضوع رو تو بوق و كرنا ميكنند كاملا قابل پيشبيني بود.
دوم اينكه در ادامه اون لينك اين سه لينك رو ببينيد:
http://www.nytimes.com/2006/06/11/weekinreview/11bronner.html?_r=1&oref=slogin
http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2006/jun/14/post155
http://en.wikipedia.org/wiki/Mahmoud_Ahmadinejad_and_Israel#cite_note-23
(لينك آخر مربوط به ويكي پديا خيلي جالبه. ميگه اون ترجمه بحثدار از سخنان رييس جمهور اولين بار قبل از رسانه هاي خارجي در سايت انگليسي صدا و سيماي ايران انجام شده بود. از ماست كه بر ماست.)
سوم اين كه فكر نميكنم كسي در اين بحث حامي غرب! باشه. همه ما ايران رو دوست داريم و هدف همه ما سربلندي كشورمونه نكته اين جا است كه خود ما حداقل در اين دو سه مورد مطرح شده به اندازه (اگر نه بيشتر از) رسانه هاي دروغگو نامرد بيشرف غرب مقصريم و بايد اين موضوع رو ببينيم.
جناب بامدادي: ببخشيد زياد شد. ممنون از اين مطلب و لينكها و مطالب عاليتون.
دوست داشتندوست داشتن
@حمید سمساری:
بحث من اینجا رسانه‌های ایران نیست که نقد آن‌ها خود حکایت دیگری است. ولی یک نکته را نباید فراموش کرد: رسانه‌های ایران هیچ‌وقت با هدف آشکار جنگ‌افروزی دست به اقدامات مشابه نمی‌زنند.
به نظر من این موضوع ارتباطی با حرفه‌ای بودن در صنعت خبر ندارد. خبر حرفه‌ای، خبر درست، دقیق و عاری از تبعیض است.
@علیرضا: من همون اول نوشته اشاره کردم که دوست دارم آن سوی قضیه رو نشون بدم و در این موضوع که خود ما یا مقامات ما با کم‌تدبیری بهانه به دست دشمن‌های مردم ایران زیاد می‌دن با هم توافق نظر داریم.
در واقع توی این زمینه به اندازه‌ی کافی اطلاع رسانی شده. چیزی که به اندازه‌ی کافی برای خیلی از مردم ما روشن نشده، شیادی و ریاکاری رسانه‌های قدرتمند غربی برای حمایت از حرکت‌های توسعه‌طلبانه‌ی حکومت‌هاشونه.
@صندوقک:
بله درسته، به خصوص در کشورهایی که نهاد قدرت امکان زورگویی مستقیم به مردم رو نداره (به خاطر قدرت نهادهای مدنی) شکل دادن افکار عمومی توسط ابزار رسانه‌ای به مهمتری روش کنترل مردم تبدیل می‌شه. در کشورهایی که امکان زورگویی مستقیم به مردم توسط حاکمیت وجود داره، نقش رسانه‌ها در کنترل افکار عمومی کمرنگ‌تره و نهادهای قدرت از روش‌های مستقیم برای کنترل مردم استفاده می‌کنند.
دوست داشتندوست داشتن
@علیرضا:
کلی شرمنده شدم وقتی همین چند لحظه پیش فهمیدم که کامنتت توی اسپم‌دونی رفته بود. فکر کنم چون چند تا لینک توش بود، فکر کرده بوی وردپرس که هرزنوشته است.
ممنون از توضیحاتت و لینک‌هایی که معرفی کردی. متاسفانه توی این شرایط بحرانی خودمان هم بر خودمان رحم نمی‌کنیم و بهانه می‌دهیم دست کشورهایی که در طول تاریخ ثابت کرده‌اند خیری برای مردمان جهان (و حتی کشورهای خودشان) نمی‌خواهند.
دوست داشتندوست داشتن