این یادداشت کوتاه را در گوگل‌پلاس نوشتم و با کمی ویرایش اینجا تکرار می‌کنم. چند لحظه پیش عضویت فلسطین به عنوان دولت غیرعضو ناظر در سازمان ملل تایید شد (جایی دیدم که این موقعیت شبیه وضعیت واتیکان در سازمان ملل است). اما سوالی که برای من مطرح می‌شود این است که چه اتفاقی افتاده که هیچ‌کدام از کشورهای حامی یا متحد اسرائیل پیشنهاد مورد نظر را لابی منفی (اعمال فشار برای رای نیاوردن) نکردند و حتی با رای خود (هیچ کشور اروپایی بزرگ یا نیرومندی به آن رای منفی نداد، بیشترآن‌ها رای‌ها مثبت و برخی مثل آلمان و انگلیس رای ممتنع دادند) به آن مشروعیت نسبی دادند؟ چطور است که کشورهای نیرومند جهان (مثلا آمریکا) در شرایطی که ارتش مجهز اسرائیل در حال له کردن مردم غزه است «از حق دفاع اسرائیل» صحبت می‌کنند، اما مانع از عضویت تشکیلات فلسطینی در سازمان ملل نمی‌شوند (موضوعی که سال گذشته مانع از آن شدند)؟
این نوشته یک تحلیل کامل نیست و نمی‌تواند باشد، اما حدس کلی من این است که به ازای امتیازی که به تشکیلات خودگردان فلسطینی داده شده، امتیازهای سنگینی از آن به نمایندگی از فلسطینی‌ها گرفته شده است. طبعا همه‌ی این مذاکرات و توافق‌ها علنی نیستند، اما یکی از نمونه‌های احتمالی آن‌را که در رسانه‌ها در موردش صحبت شده بود ذکر می‌کنم. دولت انگلیس که قبلا گفته بود به این طرح رای منفی خواهد داد بعد از مدتی اعلام کرد که آماده است با آن موافقت کند به شرط آن‌که تشکلیات فلسطینی شرایط انگلیس را بپذیرد. دو تا از این شرط‌ها عبارت بودند از:
۱) محمود عباس (تشکیلات خودگردان فلسطین) باید از عضویت در دادگاه بین‌المللی رسیدگی جرائم بین‌المللی کیفری و همین‌طور دیوان بین‌المللی دادگستری خودداری کند (این موسسات می‌توانند به منظور شکایت در مورد جنایت‌های جنگی یا ادعاهای حقوقی علیه اسرائیل مورد استفاده قرار بگیرند).
۲) تشکلیات فلسطینی باید «بدون هیچ قید و شرطی» مذاکرات صلح با اسرائیل را آغاز کند.
توجه داشته باشید در شرایطی که بخش‌های وسیعی از سرزمین‌های فلسطینی واقع درکرانه‌ی باختری رود اردن که مورد تایید سازمان ملل (طبق مرزهای ۱۹۶۷) نیز هست در اشغال غیرقانونی اسرائیل است، مذاکرات صلح بدون قید و شرط عملا به معنای پذیرفتن تمام شرایط اسرائیل در این مذاکرات است. به خصوص این‌که صرف‌نظر کردن از شکایت به معنای نادیده گرفتن تمام تخلفاتی است که دولت اسرائیل تا امروز مرتکب شده است (و حتی در آینده مرتکب خواهد شد). این یعنی دادن یک چک سفید از سوی فلسطین به اسرائيلی که هم اکنون نیز از حمایت عظیم کشورهای قدرتمند جهان برخوردار است. آیا اعطای چک سفید به اسرائيل پیروزی است یا خودکشی؟
آینده نشان خواهد داد که پذیرفتن (احتمالی) چنین شرایط سنگینی از سوی تشکلیات فلسطینی چه نتایج مثبت یا منفی‌ای در رابطه با تامین حقوق پایمال شده‌ی فلسطینی‌ها خواهد داشت. به عبارت دیگر، باید دید «سود و زیاد» چنین معامله‌ای چقدر بوده است؟
من واقعا پاسخ این سوال را نمی‌دانم (اگر چه با توجه به نقش کشورهای نیرومند در حمایت بی‌دریغ‌شان از اسرائیل زیاد خوش‌بین نیستم) با این وجود به نظرم برای خوشحالی و دست‌افشانی خیلی زود است.
پی‌نوشت: ظاهرا بعضی مقامات حماس از این اتفاق ابراز خشنودی کرده‌اند. این نکته را باید حتما در نظر گرفت اما به نظرم لزوما معنی‌اش این نیست که تشکیلات خودگردان فلسطین امتیاز بزرگی به اسرائیل نداده است. حماس می‌تواند با در نظر گرفتن این که امتیاز بزرگی از سوی تشکیلات خودگردان (و نه حماس) به اسرائیل داده شده است، خود را در موقعیتی قرار دهد که از امتیازات گرفته شده استفاده کند ولی از امتیازات داده شده کمترین سهم را داشته باشد. یعنی اگر لازم شد بگوید «من که نبودم این امتیازها رو دادم» و از طرف دیگر بتواند بگوید «خوب ما هم فلسطینی هستیم و ما هم در سازمان ملل حرف داریم».
پی‌نوشت۲: ممکن است سوال شود چه تضمینی وجود دارد که فلسطینی‌ها به امتیازهای احتمالی‌ای که داده‌اند وفادار بمانند؟ آیا این امتیازها (بر فرض نظیر آن‌چه مثال زدم) موقتی نیستند؟ مسلما هیچ تضمین قطعی‌ای وجود ندارد اما در عین حال باید توجه داشت كه امریكا و كشورهای مختف نیرومند اروپایی اهرم‌های فشار زیادی بر تشكیلات فلسطینی دارند و رابطه‌ی مطلوب داشتن با این كشورها برای امتداد حیات اقتصادی كرانه باختری حیاتی است . این اهرم‌ها شامل اعطای كمك مالی نیز می‌شود (و موارد دیگر كه در موردش نوشته‌اند) بنابراین عملا آن كشورها می‌توانند با اعمال فشار بر فلسطین به صورت غیررسمی برای مطرح نشدن چنین بحث‌هایی لابی كنند. نبودن چنین عزمی نشان می‌دهد كه فرایند مذكور با مخالفت جدی آمریكا و قدرت‌های اروپایی همراه نبوده است. در ضمن لزوما همه چیز موقتی نیست. بخش‌های عظیمی از كرانه‌ی باختری تحت اشغال اسراییل است و توافقات آتی احتمالی بین تشكیلات ( اكنون حتی رسمی‌تر شده ) فلسطین با اسراییل می‌تواند به قراردادهای تعهدآور ماندگار تبدیل شود. به صورت كلی یاسر عرفات كه محبوبیت بالایی نزد فلسطینی‌ها داشت با معاهده‌هایی كه حقوق مهمی را به صورت ماندگار به اسراییل واگذار كند اكیدا مخالفت می‌كرد. معلوم نیست تشكیلات فلسطینی كه حالا با ناظر بودن در سازمان ملل بیشتر حق دارد خود را نماینده كل فلسطینی‌ها بداند و در ضمن در فساد و سازشكاری سران آن هم صحبت‌هایی شده است چه امتیازهای ماندگاری به اسراییل بدهد.
با توجه به فیلتر بودن بامدادی در ایران، لطفا مطالب آن‌را از طریق اشتراک در خوراک آن پی‌گیری کنید. استفاده از مطالب و عکس‌های منتشر شده در وبلاگ‌ها و فوتوبلاگ‌های من به شرط «نقل قول دقیق»، «ذکر ماخذ» و «ارجاع لینک به اصل پست» بلا مانع است.
بامدادی 