سرخ و سیاه – دو

تلویزیون، چرا من تلویزیون نگاه می‌کنم؟ جولانِ هر روزه‌ی سیاست‌مداران، من فقط می‌خواهم صورت‌های سنگین و تهی آن‌ها را ببینم که حالت افسردگی و تهوع به من دست دهد. چهره‌هایی که من از دوران کودکی می‌شناسم. گردن‌کلفت‌هایی که ردیف آخر کلاس می‌نشینند، پسران استخوان درشت و تنِ لشی که رشد می‌کنند برای این‌که آینده‌ی اداره‌ی کشور را در دست گیرند. آن‌ها با پدران و مادران، خاله‌ها و عمه‌ها، خواهران و برادرانشان، لشکر ملخ‌ها، طاعون‌های ملخ‌های سیاه که به کشور حمله می‌کنند، بدون انقطاع می‌جوند و زندگی‌ها را از بین می‌برند. چرا باید با بی‌زاری و نفرت آن‌ها را نگاه کنم؟ چرا باید آن‌ها را درون خانه‌ راه دهم؟ برای این‌که واقعیت آفریقای جنوبی حاکمیت ملخ‌هاست و این حقیقت است که مرا مریض می‌کند. حقانیت چیزی نیست که آن‌ها بدان اهمیت دهند، تنها چیزی که آن‌ها را جذب می‌کند کسب قدرت و مستی ناشی از جنون قدرت است. بخورند و حرف بزنند، زندگی‌ها را ببلعند و آروغ بزنند. بنشینند دور دایره‌ای بحث‌های پوچ کنند، مثل ضربه‌ی پتک حکم صادر کنند: مرگ، مرگ، مرگ. بی‌آن‌که بوی تعفن مشام‌شان را بیازارد. پلک‌های سنگین، چشمانِ خوکی، حیله‌گر با نسل‌ها سابقه‌ی حیله‌گری روستایی. آن‌ها بر علیه یکدیگر نیز توطئه می‌کنند، از آن‌ نوع توطئه‌های روستایی که ده‌ها سال طول می‌کشد تا تکامل پیدا کند.

آفریقاییان جدید با شکم‌های برآمده و فَک‌های قوی که پشت میزهای اداری می‌نشینند: دینگانه (Dingane) و کِتش‌وایو (Cetshwayo) با پوستی سفید. آن‌ها فشار می‌آورند، قدرت‌شان در زورشان است، با بیضه‌های بزرگ گاومیشی به زن و بچه‌هایشان فشار می‌آورند و شور زندگی را از آن‌ها می‌گیرند. در قلب‌هایشان شور زندگی باقی نمانده، پیام قلب‌های سخت‌شان به سنگینی لخته‌ی خون به طور احمقانه‌ای یکسان و ثابت است، بدون هیچ تحولی. شاهکارشان پس از سال‌ها تفحص در علم لغت‌شناسی این است که حماقت‌شان را به تقدس تبدیل کرده‌اند.

.

عصر آهن، جی‌ ام کوییتزی (J.M. Coetzee)، ترجمه‌ی جلال رجبیان، نشر کاکتوس، تهران 1385

.


بامدادی نجواها یک‌عکاس [silent-clicks]
استفاده از مطالب و عکس‌های منتشر شده در وبلاگ‌ها و فوتوبلاگ‌های من به شرط «نقل قول دقیق»، «ذکر ماخذ» و «ارجاع لینک به اصل پست» بلا مانع است.

آزادی نرم‌افزارهای ‌آزاد چگونه تضمین می‌شود؟

book-locked-smaller

همانطور که می‌دانید در اغلب کشورهای جهان و به ویژه کشورهای صنعتی، قوانین ویژه‌ای جهت حمایت از حقوق مادی یا معنوی پدیدآورندگان نرم‌افزار (و سایر محصولات یا ایده‌ها)‌ وجود دارد. این قوانین طیف گسترده‌ای از موضوعات حقوقی را در بر می‌گیرند و به تولیدکنندگان اجازه می‌دهند در صورت نیاز از آن‌ها جهت حفظ منافع خود استفاده نمایند. قوانین حمایت از حقوق پدید‌آورندگان شامل حق ثبت اختراعات، حق طبع و نشر، نشان‌های تجاری، آدرس اینترنتی (Domain) و بسیاری موارد دیگر می‌شود.

از سوی دیگر اشخاص، گروه‌ها و موسساتی می‌باشند که اعتقاد به آزادی در دنیای نرم‌افزار دارند. آن‌ها ضمن تولید نرم‌افزار آن‌را به صورت رایگان همراه با متن (برنامه اصلی نرم‌افزار) در اختیار عموم مردم قرار می‌دهند. این‌گونه محصولات به «متن‌آزاد» (Open Source) مشهور می‌باشند. محصولات «متن‌آزاد» بخش بزرگی از نرم‌افزارهای آزاد را تشکیل می‌دهند.

خوب حال سئوال این‌جاست که اگر یک عامل سوءاستفاده‌گر و فرصت‌طلب اقدام به ثبت تجاری نرم‌افزار «متن‌آزاد» یا ایده‌های به کار گرفته‌شده در آن کرد و آن را به عنوان یک نرم‌افزار تجاری و محصول شخصی خود جا زد، تکلیف چیست؟ در واقع پرسش این‌جاست «چه کسی از محصولات «متن‌آزاد» که در دسترس همه می‌باشند در برابر قوانین مالکیت حقوق معنوی حمایت می‌کند؟»

copyright

Copyright به معنی «حق طبع و نشر در انحصار پدیدآورنده‌(گان)»

پس تا این‌جا به طور خلاصه:

  • اشخاص با گروه‌هایی هستند که محصولات نرم‌‌افزاری را با مقاصد تجاری تولید می‌کنند.
  • قوانینی وجود دارد که از حقوق این اشخاص دفاع می‌کند.
  • اشخاص یا گروه‌هایی هستند که محصولات نرم‌افزاری رایگان و آزاد یا به اصطلاح «متن‌آزاد» تولید می‌کنند.
  • با توجه به آزاد و در دسترس بودن محصولات آزاد، اشخاص منفعت‌طلب می‌توانند آن‌ها را به عنوان محصولات تجاری و انحصاری ثبت نمایند و آزادی آن‌ها را محدود نمایند.

گروه‌ها و جنبش‌های «متن‌آزاد» برای جلوگیری از این مساله راه حلی یافته‌اند. آن‌ها محصول خود را به صورت کاملا آزاد عرضه نمی‌کنند، بلکه آن‌را تحت موافقت‌نامه یا مجوزی مشهور به کپی‌لفت یا Copyleft به معنی «حق طبع و انتشار آزاد همواره تضمین شده است» عرضه می‌کنند.

اگر متوجه بازی کلامی شده باشید، Copyleft در واقع بازی کلامی با واژه Copyright است. هر گونه تکثیر یا اعمال تغییرات در محصولاتی که تحت حمایت Copyleft باشد آزاد و بلامانع است. اما شرط آن این است که تکثیر کننده کلیه حقوق مربوط به تکثیر یا اعمال تغییرات را به تک‌تک کاربران بعدی نیز منتقل کند. به این ترتیب هیچ‌کس نمی‌تواند به صورت یک‌جانبه اقدام به انحصاری کردن این محصولات بنماید.

copyleft

Copyleft به معنی «تضمین آزادی حق طبع و نشر و اعمال تغییرات برای همه»

Copyleft محدود کردن همگان به آزادی است! بیایید دست به دست هم دهیم و همدیگر را به آزادی محدود کنیم.

اصطلاح «کپی‌لِفت» یک مفهوم عمومی می‌باشد و شامل موافقت‌نامه‌های تخصصی‌تری می‌شود. در صورتی که از علاقه‌مندان جنبش آزادی نرم‌افزار می‌باشید و یا قصد دارید نرم‌افزار «متن‌آزاد» تولید کنید، حتما با مجوزهای زیر آشنا شوید:

  • GNU General Public License یا GNU GPL: متداول‌ترین مجوز برای نرم‌افزارهای آزاد. حق چاپ و تکثیر و تغییرات برای همگان آزاد می‌باشد.
  • GNU Free Documentation Licence یا GNU FDL: معادل GNU GPL برای محصولات نوشتاری. حق چاپ، تکثیر و تغییرات برای همه خوانندگان آزاد می‌باشد.

مطالعه بیشتر: